نویسنده: ژوان پونز

دیپلماسی ایرانی: مسکو با پرتاب نخستین ماهواره شناسایی ایران به مدار، روابط راهبردی خود با تهران را تحکیم می بخشد.

جمهوری اسلامی ایران به تازگی پیامی روشن به امریکا، اسرائیل، اتحادیه اروپا و همسایگانش در خاورمیانه ارسال کرده است: ایران به اراده خود برای در نظر گرفته شدن به عنوان یک قدرت منطقه‌ای هژمونیک پایبند است.

یک ماهواره شناسایی قدرتمند برای نیروهای مسلح ایران نشان دهنده جهشی عظیم در قابلیت های رصد و جمع آوری اطلاعات در برابر دشمنان اعلام شده آن است.

از نظر وزیر ارتباطات ایران، پرتاب ماهواره خیام «شروع همکاری راهبردی ایران و روسیه در حوزه فضا» است.

این ماهواره تحقیقاتی الکترواپتیکال حدود 473 کیلوگرم وزن دارد و دارای سه دوربین قدرتمند در طیف مرئی و مادون قرمز است. ماهواره خیام متعلق به خانواده ماهواره های روسی کانوپوس وی است که توسط موسسه تحقیقات علمی الکترومکانیک روسیه تولید شده است.

این طرح شامل شرکت روسی NPK Barl و شرکت ایرانی بنیان دانش شرق است که مسئولیت ارائه فناوری بخش زمینی و آموزش تکنسین های فضایی ایرانی را بر عهده دارند.

بر اساس اطلاعات رسمی منتشر شده از سوی دولت های تهران و مسکو، هدف از ساخت این ماهواره به دست آوردن تصاویر پانکروماتیک (سیاه و سفید)، چند طیفی (رنگی) و مادون قرمز از قلمرو پهناور ایران برای بهبود بهره وری کشاورزی و منابع آبی کشور، نظارت بر جنگل زدایی، اطمینان از حفظ بخش نفت و نظارت بر مرزهای ایران است.

روسیه سامانه جامع شناسایی فضایی را در اختیار ایران قرار داده است که به زودی با پرتاب دومین ماهواره تحقیقاتی تکمیل خواهد شد.

کاخ سفید به پرتاب این ماهواره اعتراض کرد، در حالی که ده ها ماهواره جاسوسی امریکایی در مدار بسیار فراتر از عملکرد مورد انتظار ماهواره خیام است. دولت بایدن در واشنگتن پست ایران را متهم کرده که نخستین تصاویر ثبت شده توسط این ماهواره که آن را جاسوسی نامیده، پاسخی به درخواست روسیه است. به گفته این روزنامه، مسکو در چند ماه اول از ماهواره جدید «برای ردیابی نیروهای اوکراینی به منظور شناسایی اهداف موشکی احتمالی» استفاده خواهد کرد. از نظر آژانس اطلاعات دفاعی امریکا این ماهواره عامل بی ثباتی برای خاورمیانه و سناریوی درگیری است. هدف کرملین به دست آوردن اطلاعاتی در مورد مواضع و تحرکات نیروهای اوکراینی و مکان های پرتاب موشک های هدایت شونده ترمینال هیمارس M142 امریکا به منظور شناسایی اهداف جدید برای موشک های مافوق صوت و کروز است.

روسیه به تصاویر ماهواره جدید نیاز ندارد. نیروهای راهبردی آن دارای ماهواره های جاسوسی با وضوح بالاتر و همچنین ناوگان کاملی از شش کانوپوس – وی در مدار هستند. در هفته اول تا هفتم اوت، جلسات متعددی بین هیات روسی و ایرانی در مسکو برگزار شد. در کنار بررسی طرح ماهواره خیام، دو طرف درباره «راه‌های جدید تقویت روابط فناوری» و «افزایش تعداد طرح های مشترک» گفت وگو کردند.

سرمایه گذاری روسیه در ایران حدود 4 میلیارد دلار است، اما در جریان سفر ولادیمیر پوتین به ایران، غول انرژی روسیه گازپروم و شرکت ملی نفت ایران تفاهم نامه هایی به ارزش حدود 40 میلیارد دلار برای ارائه فناوری های جدید و بهره برداری از دو میدان غنی گاز و شش میدان نفتی امضا کردند. ایران دارای دومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی جهان پس از روسیه است، اما زیرساخت‌های آن به علت اثرات تحریم‌ها که مانع از سرمایه‌گذاری خارجی شده، به شدت آسیب دیده است.

منبع: آتالایار / تحریریه دیپلماسی ایرانی