نکته چهارم اینکه برای حزب عدالت و توسعه و شخص اردوغان، دولت جدید وارد یک وادی تازه ای شده که در آن مطالبات و خواسته های بسیاری انباشته است. این مطالبات دو وجه دارد، یکی درخواست ها و شرایطی منتهی به مساله اقتصادی است و اینکه دولت چگونه بتواند بر بحران اقتصادی و نرخ های تورم فائق بیاید؟ و آیا برنامه های اردوغان می تواند ترکیه را از این وضعیت بیرون بیاورد؟ وجه دیگر مطالبات این است که در سطح سیاسی و اجتماعی درخواست هایی در جبهه مخالفان برای انجام تغییرات سیاست داخلی و سیاست خارجی مطرح شده بود، حال آیا اردوغان از آنها برای سامان دادن به روند سیاست داخلی و خارجی ترکیه بهره خواهد گرفت؟

مساله بعدی در ارتباط با جبهه مخالفان است که شامل یک گروه 6 حزبی در ائتلافی به نام میز 6 نفره و ائتلاف دولت است که کُردها از آنها حمایت کرده بودند. اولین پرسش این است که آیا این ائتلاف بعد از گذار از شرایط انتخابات و فضای احساسی، باقی خواهند ماند؟ چارچوب نگاه رهبران این 6 حزب در آینده سیاسی 

ترکیه و راهبرد جبهه مخالفان در وضعیت پیش روی چه خواهد بود؟ به خصوص که سال آینده انتخابات محلی و شهرداری ترکیه برگزار می شود که آن هم انتخابات مهمی قلمداد می شود. بنابراین معتقدم تغییر و تحول در هر دو بستری که عنوان شد، می تواند در فرایند سیاسی اجتماعی ترکیه تأثیرگذار باشد.

کاکایی به سیاست خارجی دولت جدید ترکیه اشاره و خاطرنشان کرد: یکی از موضوعات بسیار مهمی که در جریان انتخابات مطرح بوده و در تبلیغات انتخاباتی ائتلاف جمهور و ائتلاف ملت نیز دیده شد، مساله سیاست خارجی بود. مخالفان اردوغان بر تغییر رویکردهای سیاست خارجی تأکید داشتند و تمرکز جدی بر سوریه و خروج پناهجویان و آوارگان در ترکیه کرده بودند که بخشی از این پناهجویان، سوری هستند؛ مخالفان این بحث را مطرح کردند که اگر برنده انتخابات باشند، آنها سیاست خارجی را تغییر خواهند داد، اما این ماهیت کلی نیست و در ارتباط با سیاست خارجی پیش روی دولت ترکیه به نظر می رسد که با توجه به روند تحولات منطقه ای، شاهد باز تعریفی از سیاست خارجی ترکیه خواهیم بود.

وی افزود: یکسری جهت گیری ها ثابت هستند و به نظر می رسد که ممکن است در اولویت ها تغییراتی ایجاد شود که شاید نقطه مرکزی درخصوص سوریه باشد، پیش تر ابراز علاقه به انجام مذاکرات بین ترکیه و سوریه شده بود، اما در حال حاضر انتخابات برگزار شده و نسبت به چند ماه گذشته شرایط متفاوت است و این مسیر اگر به مذاکره بین ترکیه و دولت سوریه بیانجامد، آن زمان پرسشی که مطرح هست، این است که ترکیه تحت چه شرایطی نیروهای خود را از خاک سوریه خارج خواهد کرد؟ آینده حدود 3 و نیم میلیون مهاجر و پناهجوی سوری که در ترکیه هستند، چه خواهد شد و استقرار آنها چگونه خواهد بود؟ این موضوعات بر آینده روابط ترکیه و سوریه در شرایطی که سوریه بازگشتی به سوی کشورهای عربی داشته، تأثیرگذار است. در واقع روابط کشورهای منطقه با سوریه در حال بهبود است و ترکیه هم از این جریان مصون نخواهد بود منتها شرایط ترکیه نسبت به سوریه متفاوت است و به همین دلیل است که در آینده یکی از موضوعات مهم همین مساله خواهد بود.

کاکایی درخصوص آینده روابط ترکیه با کشورهای غربی و شرقی و به خصوص روسیه، گفت: پیش بینی می شود که سیاست اردوغان در دوره جدید نیز استمرار پیدا کند. روسیه از سیاستی که ترکیه در ارتباط با بحران اوکراین اتخاذ کرده و همچنین از حمایت های اقتصادی که ترکیه از این کشور داشته، رضایت داشت و به همین دلیل روسیه نسبت به انتخاب دوباره اردوغان ابراز خرسندی کرده است؛ بنابراین ترکیه سیاست قبلی خود در قبال روسیه که از آن به عنوان یک سیاست مستقل، نامبرده شده را ادامه خواهد داد.

وی درخصوص چالش های ترکیه با غرب و تأثیر آن بر فرایند روابط ترکیه بر روسیه اظهار داشت: به طور کلی قابل پیش بینی است که روابط ترکیه و روسیه وجه دیگری نیز پیدا خواهد کرد.

وی درباره دور جدید روابط میان ایران و ترکیه گفت: درباه روابط ایران و ترکیه چند نکته، مهم قلمداد می شود: اول؛ فارغ از اینکه چه کسی در انتخابات پیروز می شد، این نگاه اصلی وجود دارد که در دوره های مختلف، روابط ایران و ترکیه روابطی نسبتاً پایدار بوده و تحت تأثیر تغییر و تحول قرار نمی گیرد.

پژوهشگر حوزه ترکیه افزود: ایران و ترکیه از جمله بازیگران مهم در منطقه هستند و از این پس نیز نوع تعامل بین ایران و ترکیه در روابط و همکاری ها، منافع و ملاحظات مشترکی که داشته و دارد، استمرار پیدا خواهد کرد، اما این همه ی ماجرا نیست؛ ایران و ترکیه ورای روابط خوب و همکاری ها و نقاط مشترک، دارای یکسری رقابت های منطقه ای هم هستند و در حقیقت قالب منافعی که تعقیب می کنند، متفاوت است.

وی بیان کرد: یکی از نقاط چالشی که به طور غیر مستقیم بین ایران و ترکیه وجود داشته، در حوزه قفقاز است ولی با توجه به اینکه ایران در منطقه قفقاز دارای یک سیاست راهبردی است و موقعیت ژئوپلتیک منطقه هم بر سیاست ایران و ترکیه حاکم هست، اینکه میان ایران و ترکیه چه نوع تعاملی ادامه 

خواهد یافت، مساله مهمی است.

وی تصریح کرد: موضوع دیگر در رابطه با ملاحظات منطقه ای در سوریه و موضوعاتی از این قبیل است که بخشی از آن در قالب گفت وگوهای چند جانبه ای که وجود دارد و بخشی هم یک ماهیت پیشبرد برنامه ها و اهداف سیاست خارجی است که در چارچوب منافع و امنیت ملی دو کشور پیگیری می شود و این ماهیت کلی، روابط ایران و ترکیه را سمت و سو می دهد و انتظار این است که وضعیت موجود استقرار پیدا کند، اما ممکن است که این خواست قوت بگیرد که سطوح اصطکاکی روابط در مناطق روند کاهشی پیدا کند، در چنین شرایطی می توان چشم انتظار بهبود روابط تحت بسترهای اقتصادی بود، در غیر این صورت باید سطوحی از تنش را متصور شویم.

کاکایی تأکید کرد که ترکیه کشور مهمی در منطقه است و به همین دلیل است که روند تحولات داخلی این کشور از سوی کشورهای منطقه و از جمله در ایران از نزدیک دنبال می شود. ممکن است که انتخابات در ترکیه پایان یک مسیر قلمداد شود، اما آغاز یک راه پرتلاطم در داخل ترکیه است که با توجه به آرایش و ترکیب سیاسی که در پارلمان و صحنه سیاست و حکومت در ترکیه ایجاد شده، ممکن است که در آینده روند تحولات در داخل ترکیه در مسیری حرکت کند که منتهی به افزایش مطالبات و درخواست ها از دولت جدید برای تأمین خواسته ها باشد. اگر این وضعیت در یک سطح مطلوبی قرار نگیرد، ممکن است که روند تحولات در ترکیه دستخوش تغییرات دیگری قرار بگیرد.