مردمان این سرزمین که در آن دوران زرتشتی و مهرپرست بودند کم کم به آیین او درآمدند.پادشاه آن سرزمین و دخترش “ساندخت” به آیین مسیحیت درآمدند اما پس از مدتی پاشاه پشیمان شد و دستور قتل طاطاووس و ساندخت و ۳۵۰۰ ارمنی را داد و اینگونه این کلیسا نماد شهادت شد.

بعدها در سال ۳۰۲ میلادی، تیرداد شاه این سرزمین که خود مسیحی شده بود دستور داد بر مقبره طاطاووس کلیسایی بنا کنند تا یاد و خاطره شهادت در راه خدا که آن را بزرگترین سعادت بشری میدانند همواره در ذهن مردمان این مرزو بوم زنده بماند و اینگونه زنده ماند که هرساله در اواخر تیرماه و اوایل مرداد که مقارن با سالروز شهادت آن مرد مراسمی باشکوه با حضور هزاران ارمنی در این کلیسا برگزار می شود.مردمانی از سراسر دنیا به اینجا آمده و به انجام سلوک و مراسم آیینی ارمنی می پردازند.در اطراف کلیسا چادر زده و چند روزی را سرگرم عبادت می شوند.

فعالان گردشگری قره کلیسا را یکی از باشکوه ترین بناهای ارمنی در ایران می دانند که حجم و معماری و حجاریهای زیبایش آن را به یک اثر جهانی برای گردشگران تبدیل کرده است.

می توان نمودهای معماری اورارتویی را در جای جای این کلیسای ۲۰۰۰ ساله تاریخی دید. نمادهای پررمز و رازی در کلیسا که یک دنیا حرف دارند از عقاید گذشتگان و فرهنگهای تاریخی و باستانی این سرزمین و در تن هرلاشه سنگی قدیمی،سمبل و رازی نقش بسته است. از نیلوفر ۸ پر گرفته تا عقاب سرطلایی ایران زمین.از دوایر متحدالمرکز گرفته تا نقوش چلیپا و صلیب شکسته و صلیب مسیحیت.از صور مریم و مسیح و روح القدس تا و ابلیس و آتش و اهریمن و شمشیر….اینجا کتاب نانوشته ایست که کسی را می خواهد ساعتها بنشیند و بیندیشد و تاریخ را موشکافی کند.

به گزارش ایسنا، قره کلیسا متعلق به ارامنه بوده که در جنوب ماکو و ۲۰ کیلومتری شمال شرقی چالدران در کنار روستایی به همین نام واقع شده است و در تاریخ ۱۱ بهمن ۱۳۳۴ خورشیدی به شماره ۴۰۵ ثبت ملی شده است و آیین‌ و مراسم زیارتی کلیسای تادئوس مقدس (قره‌کلیسا) در پرونده‌ای مشترک با کشور ارمنستان پنجشنبه ۲۷ آذرماه ۹۹ به عنوان شانزدهمین میراث ناملموس ایران در یونسکو به ثبت رسید.