فریدون برکشلی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره اوضاع کنونی بازار نفت و تاثیر عوامل مختلف از جمله جنگ روسیه و اوکراین اظهار داشت: از دسامبر ۲۰۱۹ که اولین گزارشات جدی و گسترده کرونا در دنیا انتشار پیدا کرد، بازار جهانی نفت با هیچ کمبودی از نظر اخبار و سورپریزهای تاثیرگذار، مواجه نبوده است. در طول این مدت، قیمت‌ها دائما با نوسانات گسترده و متناقض مواجه بوده‌اند. حمله روسیه به اوکراین سناریوی شرایط آونگی بازار را تکمیل کرد، اما آن طور که حالا طول موج آن، ممکن است از کووید هم فراتر برود.

وی ادامه داد: اما نکته قابل توجه اینجاست که مقاومت بازار در شرایط بحرانی گاهی تحلیلگران را واقعا به دام می‌اندازد. هنگام حمله صدام به کویت، اجلاس وزرای نفت اوپک در وین در جریان بود، طی ساعاتی ۴.۵ میلیون بشکه نفت‌خام کویت و عراق، از بازار خارج شده بود. سطح ذخیره‌سازی‌های مصرف‌کنندگان، ۳۵ درصد از متوسط ۵ سال پایین‌تر بود. قیمت‌ها به سرعت افزایش پیدا کرد و به ۳۸ دلار در بشکه رسید. سخنان زکی‌یمانی در مورد قیمت نفت ۱۰۰ دلاری همه را شگفت‌زده کرده بود. طی ۳ هفته قیمت‌ها در سطح ۲۶ دلار در بشکه آرام گرفت در حالی که قبل از بحران قیمت جهانی نفت ۲۲-۲۳ دلار بود. 

وی با بیان اینکه بازیگران و بازیگرسازان، به روند تحولات با دقت نظارت می‌کنند، گفت: بازار جهانی نفت در اصول بر پایه عرضه و تقاضا عمل می‌کند، اما در عین حال بسیار هم نسبت به تحولات غیرساختاری و بخصوص وقایع ژئوپلیتیک حساس است. هر دلار افزایش یا کاهش قیمت‌های جهانی چند صد میلیارد دلار را از یک طرف به طرف دیگر هدایت می‌کند.

وی بیان داشت: اکنون اروپا سخت نگران است. از زمان جنگ اوکراین تاکنون، قیمت انرژی تقریبا دو برابر شده است. تولید برخی از محصولات انرژی‌طلب مانند کودهای شیمیایی با دشواری همراه است. اروپا در مجموع قاره‌ای، پیر، خسته و پرمصرف است، تقریبا ۵۰ درصد انرژی مورد نیاز خود را وارد می‌کند. به شدت به گاز، نفت و زغال‌سنگ روسیه وابسته است. روسیه هم باقیمت‌های استثنایی، اروپا را سخت به خود وابسته نگاه داشته است. جملگی از اهمیت انرژی واقفند. خطوط لوله گاز روسیه، از اوکراین، لهستان، مجارستان عبور می‌کند. همه این کشورها به نحوی با روسیه و روسیه با آنها در جنگ و مناقشه‌اند، اما تمام این کشورها با تمام توان، خطوط انتقال انرژی را حفظ کرده‌اند و امنیت آن را در اولویت قرار داده‌اند. 

مدیر گروه مطالعات انرژی وین درباره نقش‌آفرینی ایران در بازار انرژی اروپا گفت: در اولین روزهای جنگ اوکراین شادی در کریدورهای شرکت ملی نفت دیده می‌شد. نفت و گاز، بارقه‌هایی از امید در بازپس‌گیری یا شاید بهتر بگویم در کسب بازارهای گاز اروپا که ایران با امید به آن اولین کلنگ‌های پارس‌جنوبی را با قدرت به زمین می‌زد، دیده می‌شد. 

وی افزود: ما گاز را برای صادرات و کسب اقتدار ملی و مالی، استخراج کردیم. نمی‌دانستیم که اساسا تبدیل به یک پروژه داخلی و برای کسب رای درصندوق‌های کاندیداها می‌شود. در هر صورت، اکنون گازی نیست. گازی برای صادرات نداریم. اما پتانسیل داریم. گاز هم مقوله کوتاه‌مدتی نیست، با نفت فرق دارد. پروژه‌های گازی بالای ۲۰ سال هستند. اتحادیه اروپا هم، متقاعد شده که به روسیه به عنوان یک عرضه‌کننده انحصاری نباید اتکا کند. بنابراین به صورت بالقوه امکان تامین بخشی از انرژی اروپا توسط جمهوری اسلامی ایران میسر است. البته به سرمایه‌گذاران صاحب‌نام بین‌المللی نیاز داریم.

برکشلی درباره حذف کامل گاز روسیه عنوان کرد: حذف کامل روسیه در کوتاه‌مدت ناممکن است. برخلاف نفت، امکانات ذخیره‌سازی گاز محدود است. حتی گاز طبیعی مایع‌شده (ال.ان.جی) هم امکان ذخیره‌سازی محدودی دارد. بنابراین علیرغم فضای خبری موجود، در کوتاه‌مدت در بهترین شرایط، اروپا می‌تواند فقط ۵۰ درصد از گاز مورد نیاز خود را از مبادی دیگر با قیمت‌های بالاتر و با ایجاد زیرساخت‌های پرهزینه فراهم کند. اما گاز و نفت دو مقوله جداگانه هستند. یک مشکل همین است که ما نفتی‌ها، بر اساس تجارب و تخصص‌های نفتی در مورد گاز هم تصمیم‌گیری و اعمال سیاست می‌کنیم.