خانه فرهنگ و هنر گویا رمان «خاطره کوچ» اثر عبدالرزاق گورنه و ترجمه غلامرضا امامی و فرشته عبدلی را در ۲۷۲ صفحه و بهای ۹۰ هزار تومان منتشر کرد. کتاب به همراه در آمدی درباره زندگی نویسنده، خطابه نوبل گورنه، سرود «ترانه غم انگیز پناهندگان» اثر شاعر شهره انگلیسی أودن به ترجمه جلال آل احمد منتشر شده است. گورنه برنده نوبل ادبیات به سال ۲۰۲۱ است و «خاطره کوچ» نخستین اثر از اوست که به فارسی ترجمه می‌شود.

خاطره‌ کوچ، داستان مرد جوانی است که با رژیم تمامیت‌خواه کشورش مبارزه می‌کند؛ البته پیش از آنکه برای زندگی به نزد عموی ثروتمندش در کنیا فرستاده شود. منتقدان تایمز این رمان را یک اثر بسیار قانع کننده، در مورد تلاش‌های آدمی می‌دانند که می‌خواهد هدف زندگی خود را پیدا کند.

نویسنده با این رمان صدای رسای پناهجویان، تبعیدی‌ها و مهاجران است که به ناگزیر در سرزمینی بیگانه زندگی می‌کنند اما با غم غربتی که در دل دارند همواره ریشه‌ها و خاطره‌های زادگاهشان را به یاد می‌آورند.

در این داستان بلند، گورنه همدل و همراه و هم درد پناهندگانی است که از دیو فقر و در پی آزادی و زندگی بهتر از میهنشان، از میان دره‌ها و دریاها می‌گریزند. بسیاریشان در این راه پر خطر جان می‌سپارند. تصویری واقعی از تاثیر مهاجرت بر افراد و جوامع، نمادی از زندگی دوگانه در سرزمینی تازه. چونان سروستبری سرسبز ریشه در وطن گسترده و شاخه‌ها رو به آسمان در جهان پراکنده. توصیفی شگفت از تاثیر استعمار بر سرنوشتی که باید از سر نوشت.

در بیانیه داوران جایزه نوبل ادبیات چنین آمده است: «به پاس نفوذ سازش ناپذیر و دلسوزانه در تاثیرات استعمار و سرنوشت نافرجام پناهندگان در شکاف میان فرهنگ‌ها و قاره‌ها این جایزه به عبدالرزاق گورنه اهدا می‌شود.»

عبدالرزاق گورنه نویسنده ۷۴ ساله‌ای است که در زنگبار واقع در تانزانیای فعلی به دنیا آمده است. او از ۲۵ سالگی در پی ناآرامی‌های سیاسی کشورش به انگلستان مهاجرت کرد. گورنه در انگلستان بود که نویسنده شد. به زبان انگلیسی، نه به زبان مادری‌اش سواحیلی. اما در تمام زندگی درباره تجربه‌اش به عنوان یک آفریقایی مهاجر در غرب نوشت. رمان‌های عبدالرزاق گورنه درباره‌ تبعید و رنجِ از دست دادن هستند. از دیگر آثار او می‌توان به «بهشت»، «بیابان» و «قلب شنی» اشاره کرد.