19 آگوست؛ روز جهانی عکاسی
واقعیت این است که ایدهی نامگذاری این روز ( در جهان )، به عنوان روز جهانی عکاسی قدمت زیادی نداشته و به سال 2010 باز میگردد. جوانی استرالیایی به نام کُرسکه آرا ( Korske Ara ) در روز 19 آگوست این سال، وبسایتی با عنوان روز جهانی عکاسی ( worldphotographyday.com ) را راهاندازی کرده و پیشنهاد میدهد که این روز به عنوان روز جهانی عکاسی گرامی داشته شود.
اما در اصل شورای عکاسی بینالمللی هند در سال 1991 نخستین نهادی بود که این روز را رسما به عنوان روز جهانی عکاسی جشن گرفت و از آن هنگام تا امروز هر سال کشورهای بیشتری این تاریخ را بعنوان ( روز جهانی عکاسی ) در تقویمهای خود گنجاندهاند. بطوری که هر سال این رویداد نسبت به سال گذشته در گسترهی بزرگتری برگزار شده است.
چرا 19 آگوست؟
اما اصلا چرا 19 آگوست؟ این روز به علت اختراع داگرئوتایپ، روز جهانی عکاسی لقب گرفته است. داگرئوتایپ یا داگرئوتیپ ( daguerréotype ) نخستین روش موفق در ثبت عکسهای دائمی و استفاده تجاری از عکاسی است. این روش را لوئی داگر مخترع و عکاس فرانسوی به همراه ژوزف نیسه فور نیپس در سال 1837 میلادی اختراع کرد.
دو سال بعد از این ماجرا و در روز 9 ژانویه سال 1839، آکادمی علوم فرانسه این اختراع را به رسمیت شناخت و آن را برای تمام مردم جهان معرفی کرد. با این وجود 19 آگوست روزی بود که پتنت روش دو مخترع یاد شده توسط دولت فرانسه خریداری شد.
البته بر خلاف آنچه تصور میکنید، اولین تصویر دائمی جهان توسط داگرئوتایپ ثبت نشده است. قدیمیترین عکس ثبت شده در تاریخ عکاسی، تصویری است که نیسه فور نیپس، اشراف زادهی فرانسوی در سال 1826 با فرآیندی که خود آن را هلیوگرافی نامید از چشمانداز پنجرهی اتاقش گرفت
اولین تصویر دائمی جهان که توسط ژوزف نیپس به ثبت رسیده است
داگرئوتایپ چه زمانی وارد ایران شد؟
نخستین دستگاههای عکاسی به روش داگرئوتیپ، به درخواست محمد شاه قاجار از کشورهای روسیه و انگلیس به دربار ایران وارد شد. دستگاههای عکاسی روسیه که توسط نیکلای یکم روسیه، تزار روسیه هدیه داده شده بود، زودتر رسید و نیکلای پاولوف دیپلمات جوان روس که به این منظور تعلیم عکاسی دیده بود، این دستگاهها را به تهران آورد و در اواسط دسامبر 1842 ( مصادف با پایان آذر 1221 ) نخستین عکسها را ثبت کرد.
ملک قاسم میرزا شاهزاده ایرانی و ژول ریشار فرانسوی نیز از جمله پیشروانی هستند که در ایران، به شیوه داگرئوتیپ، عکاسی کردهاند. با اطلاعاتی که از کتاب مقالات گوناگون تألیف دکتر خلیل خان اعلم الدوله ثقفی از یادداشتهای ریشار خان، اولین عکاسی که اعتماد السلطنه از او نام برده حاصل میشود، این است که اولین عکاسی بر روی صفحه نقره در سال 1260 هجری قمری در تبریز، زمانی که ناصرالدین میرزا ولیعهد بود انجام شده است
به جز یک عکس که توسط ملک قاسم میرزا فرزند فتحعلی شاه ثبت شده است، هیچ کدام یک از عکسهای داگرئوتیپ ایرانی، باقی نماندهاند
.
تنها عکس باقی مانده ایرانی که به روش داگرئوتیپ ثبت شده است
اختراع سلفی
اختراع سلفی هم داستان جالبی دارد، در سال 1839 رابرت کارنلیس آمریکایی دوربینش را در اتاق پشتی مغازه پدرش در شهر فیلادلفیا تنظیم کرد، درپوش لنز دوربین را برداشت، به جلوی دوربین دوید و برای 5 دقیقه کاملا ساکن سر جای خود نشست. سپس دوباره به سوی دوربین شتافت تا درپوش لنز را بگذارد. این مسئله موجب شد که اولین سلفی تاریخ ثبت شود
اختراع عکاسی رنگی
در سال 1839 شیمیدان و ستارهشناس انگلیسی، جان هرشل با استفاده از سدیم تیو سولفات، روشی را برای تهیهٔ نسخه نگاتیو روی شیشه ابداع کرد که بهمرور جایگزین نگاتیوهای کاغذی شد.
تئوری عکس رنگی سه رنگ، توسط جیمز کلرک ماکسول، فیزیکدان انگلیسی در سال 1855 پیشنهاد شده بود. بر اساس نظریه او، نور مرئی از سه رنگ اساسی قرمز، سبز و آبی، تشکیل شده است. پس فیلمی از سه لایه ساخت که هر لایه آن نسبت به یکی از سه رنگهای اولیه حساس بود و توانست نخستین عکس رنگی را در سال 1861 به ثبت برساند
این عکس در واقع سه تصویر سیاه و سفید بود که با استفاده از فیلترهای قرمز، سبز و آبی عکاسی شده بود اما امولسیون فتوگرافیک آن زمان نتوانسته بود که طیف رنگی مناسبی برای ظاهر نمودن عکس بیافریند. این مسئله موجب شد که تصاویر رنگی تا مدتها فراموش شوند.
بالاخره در سال 1874، یک شرکت انگلیسی اولین شیشههای خشک عکاسی را به بازار عرضه کرد و عکاسی جنبه عملی به خود گرفت. اما حمل و نقل مقدار زیادی شیشه، از لحاظ سنگینی و شکنندگی، یکی از مشکلات پیش روی بود؛ تا اینکه در سال 1871 ریچارد مادوکس، فیزیکدان و عکاس انگلیسی با ابداع فیلم عکاسی ژلاتینی، زمان عکاسی را کوتاه کرد و جابهجایی فیلمهای عکاسی را راحت نمود که نقطه عطفی در تاریخ عکاسی محسوب میشود.
از آن زمان به بعد علم عکاسی دستخوش تغییرات زیادی شد تا اینکه اولین تصویر دیجیتال در سال 1957 میلادی ثبت گردید؛ تقریبا 20 سال بعد از آنکه راسل اِی. کریش مهندس شرکت کوداک موفق شده بود اولین دوربین دیجیتال را اختراع کند. راسل اولین عکس دیجیتال را به پسر خود اختصاص داد و بدین ترتیب تصویر رنگی او با رزولوشن 176 در 176 پیکسل جاودانه شد.
در روز جهانی عکاسی برنامههایی مانند سخنرانی، گردهمایی، جلسات نقد و بررسی آثار عکاسی و رویدادهای رقابتی و غیررقابتی زیادی در سراسر جهان از سوی انجمنها، گالریها، شوراها، نهادها و وبسایتهای مرتبط با عکاسی برگزار میشود. اما متاسفانه بدلیل نبود یک نهاد واحد بینالمللی همهگیر برای هماهنگ نمودن امور، قوانین و رویدادهای مرتبط با عکاسی در جهان، نامگذاری 19 آگوست بعنوان «روز جهانی عکاسی» برای بسیاری از عکاسان در کشورهای مختلف ناشناخته مانده است.
عکاسی یکی از مهمترین اختراعات بشر در قرن نوزدهم بوده است. از آن هنگام که لوئی داگر در پاریس تابستانی فرایند خود را علنی نمود تا امروز، عکاسی راه درازی آمده است؛ تغییرات زیادی به خود دیده و روز به روز بر ضریب نفوذش در میان مردم و جوامع افزوده شده است.
معرفی انواع شاخه های عکاسی
- عکاسی معماری
عکاسی معماری، شاخهای از عکاسی است که در آن از آثار معماری و ساختمانها عکسبرداری میشود. در عکاسی معماری، دو فاکتور زاویه دید و نوع لنز مهماند، زیرا معمولاً آثار معماری بزرگ هستند و عکاس هم نمیتواند به اندازهٔ کافی از آنها فاصله بگیرد؛ به همین دلیل لازم است که زاویهٔ دید لنز زیاد باشد.
- عکاسی اجسام بیجان
عکاسی اجسام بیجان شاخهای از هنر عکاسی است که به ثبت تصویر از اشیاء بیجان و معمولاً غیر متحرک و اشیاء محیط پیرامون میپردازد. عکاسی از اجسام بیجان در حقیقت جزو سبکهای مشکل عکاسی محسوب میشود، عکاسان این سبک باید توانایی نورسنجی دقیق را داشته و از ذوق ترکیببندی بالایی برخوردار باشند.
- عکاسی ورزشی
عکاسی ورزشی، شاخهای از عکاسی است که در آن از صحنههای ورزشی و ورزشکاران عکسبرداری میشود. در این نوع عکاسی، تجهیزات و ابزارها نقش مهمی دارند زیرا سوژه متحرک است و عکاس هم از صحنه دور است بنابراین داشتن لنزهای قدرتمندی همچون تله و زوم لازم است.
- عکاسی پرتره
عکاسی پرتره، شاخهای از عکاسی است که در آن از چهرهٔ انسان عکسبرداری میشود. عکاسی پرتره انواع مختلفی دارد، اما در همهٔ آنها تمرکز عکس بر روی چهرهٔ اشخاص است. پرتره تنها یک عکس ساده نیست، بلکه نمایانگر افکار، اخلاق و خصوصیات فردی سوژهاست.
- عکاسی از طبیعت
عکاسی طبیعت به شاخهای از عکاسی گفته میشود که گیاهان، جانوران، کوهها یا صخرهها به نحوی ثبت شده باشند که در آن هیچ گونه اثر مستقیم یا غیر مستقیمی از حضور انسان دیده نشود، گیاهان پرورش داده شده از سوی انسان، راهها، حیوانات اهلی یا حیوانات وحشی خارج از محیط زیست اصلی خود، هیچیک در عکس طبیعت نباید حضور داشته باشند.
- عکاسی حیاتوحش
عکاسی حیات وحش، شاخهای از عکاسی است که در آن از حیوانات و جانوران عکسبرداری میشود. عکاسی در این سبک، نیاز به دانش بالا و تجربهٔ فراوان در زمینهٔ عکاسی و آشنایی با رفتار حیوانات گوناگون دارد. عکاسان باید توان اثبات طبیعی بودن تصاویر را داشته باشند.
- عکاسی نجومی
عکاسی نجومی شاخهای از عکاسی است که به وسیلهٔ تلسکوپ و با روشهای مختلف از ستاره ها و سیارات عکسبرداری میکند. زمان نوردهی این عکسها معمولاً از چند دقیقه تا چند ساعت، متفاوت است. البته با دوربین عکاسی و با هر لنزی میتوان از ستارهها و سیارههای نزدیک عکس گرفت.
- عکاسی از مناظر
عکاسی از مناظر، به عکاسی از جهان پیرامون میپردازد، حضور انسان یا عناصر انسانی، در این سبک محدودیتی ندارد. توانایی در دیدن زیباترین ترکیب بندی در منظره و تصور آن که در چاپ نهایی چگونه به نظر میرسد و همچنین انتقال الهام عکاس به بیننده از مهمترین ماهیتهای عکاسی منظرهاست.
- عکاسی خبری
عکاسی خبری یا فتوژورنالیسم به عکسهایی گفته میشود که پبام و هدف اصلی آنها خبر رسانی است. عکاسان خبری، همان نویسندگان مقاله و مخبران خبر به وسیله تصویر یا همان عکس هستند. عکاسی خبری هنری است که برای قصهگویی عکاسانه به کار گرفته میشود تا زندگی را مستند کند.
- عکاسی شب
عکاسی در شب، به عکاسی در فضای آزاد در ساعات شب گفته میشود. در عکاسی شب، معمولاً از دیافراگمهای بسته و زمانهای نوردهی طولانی استفاده میکنند.
- عکاسی ماکرو
عکاسی ماکرو شاخهای از عکاسی است که از نمای نزدیک و بطور معمول از سوژههای کوچک عکسبرداری میکند. بطور کلاسیک، سوژهٔ موجود در یک تصویر ماکرو بزرگتر از اندازهٔ آن در طبیعت است. به هر شکل امروزه تصویر برداری ماکرو، تهیه تصویر از سوژه در ابعاد بزرگتر و واضحتر از آن چیزی است که در حیات دیده میشود.
عکاسی صنعتی
عکاسی صنعتی یکی از شاخههای عکاسی میباشد که به سفارش یک سازمان صنعتی صورت میپذیرد و به ثبت فرایندهای تولید، محصولات، سازمان کار، کارکنان و یا تجهیزات سازمانی میپردازد. عکس صنعتی ممکن است با مقاصد داخلی (به عنوان مثال اداری و یا روابط صنعتی) و یا خارجی (به عنوان مثال تبلیغات یا روابط عمومی) بکار گرفته شود.