موزه هنرهای معاصر تهران، گنجینهای در قلب پایتخت ایران
نویسنده: کارشناس و پژوهشگر اجتماعی سارا عباسی
از سالیان دور و از زمانهای ابتدایی تاسیس این موزه بسیاری از هنرمندان بزرگ در این موزه آثار خود را برای علاقه مندان به نمایش گذاشتهاند. اتفاقات زیادی در کار و مسیر موزه وقفههایی را ایجاد کرده است اما هیچ یک سبب توقف و یا بسته شدن این موزه نشدهاند. هنوزهم بسیاری از آثار بزرگان در گنجینه موزه هنرهای معاصر نگهداری میشود و امید میرود که این آثار درصحت و سلامت کامل باشند.
موزه هنرهای معاصر در دهه 50 شمسی در محله امیرآباد تهران، در جوار پارک لاله تاسیس شده است. از نظر موقعیت مکانی دسترسی به این موزه برای همه افراد راحت است و قرار گرفتن آن در مرکز شهر این امتیاز را به این موزه داده است که بتواند مورد توجه قشر فرهنگی جامعه باشد، نزدیکی موزه به دانشگاه تهران و همچنین بسیاری از مراکز هنری و فرهنگی که در مرکز شهر واقع شده بودند به رونق بخشیدن بیشتر این موزه کمک کرد. هرچند که محتوایی که این موزه برای مخاطب خود در نظر میگرفت و همچنان هم وجود دارد چیز قابل انکاری نیست.
ساختمان و بنای کلی موزه توسط کامران دیبا نقاش، شهرساز، معمار مدرن ایرانی انجام گرفت، او با تحصیلاتی که در کشورهای اروپایی داشته توانسته است چنین معماری با شکوهی را خلق کند. کامران دیبا فارغالتحصیل معماری و شهرسازی از دانشگاه هاروارد است و جایزههای بسیاری نیز در این زمینه کسب نموده است. منبع الهام دیبا در طراحی موزه هنرهای معاصر بادگیرهای شهرهای کویری بوده است که همچنان هم در این شهرها بسیاری از ساختمان ها به این شکل ساخته میشوند. در نتیجه این الهام، کامران دیبا با تلفیق معماری سنتی و مدرن طراحی ساختمان موزه هنرهای معاصر را انجام داد. دیبا علاوه بر موزه هنرهای معاصر تهران کارهای معماری و ساخت فرهنگسرای نیاوران و دانشجو، پارک شفق و بناهای شخصی مربوط به خاندان پهلوی را نیز برعهده داشت که یکی از دلایل حضور او در بسیاری از پروژه های مهم و تاثیرگذار نزدیکی و داشتن ارتباط خانوادگی با خاندان پهلوی بود.
موزه هنرهای معاصر از جهت داشتن آثار زیادی که در خود جای داده است اهمیت زیادی پیدا میکند، هرچند که معماری این بنا نیز خود به عنوان یک اثر هنری شایسته تقدیر است. برخی از آثاری که در موزه هنرهای معاصر تهران وجود دارد میتواند با آثاری که در موزههای هم سبک آن به رقابت بپردازند. تجمع آثار گوناگون و جالب در این موزه به گونهای است که میتوان آثار هنری که از جهان غرب تولید شدهاند در این موزه یافت. در واقع این نوع به نوعی سبک این موزه است. محلی که بتوان در آن چیزی نه صرفا آنچه که هنر یک سرزمین است بلکه هنر تولید شده در سایر نقاط جهان را یکجا دید و لذت برد. اهمیت موزه هنرهای معاصر تهران به قدری است که این موزه به عنوان پنج تا ده موزه مهم دنیا در گروه موزههای نوگرا به حساب میآید. تمامی نمایشگاهها و اثاری که در این موزه به نمایش درآیند با هدف و فلسفه ای ارائه میشوند که درونمایه آن به وجود آوردن جریانهای اصلاحطلبانه فرهنگی در زمینههای هنری است. منشأ این تفکر و منشأ این جریان به اواخر قرن ۱۹ هجری قمری بازمیگردد.
هریک از آثار موجود در این موزه به نوعی روایتگر و نماد از برخی جنبش های مهم هنری هستند. نمادهایی از جنبشهای هیجاننمایی انتزاعی، پاپ آرت، مینیمالیسم، مفهومی و فورتورئالیسم است. تأکید هنری بیشتر آثاری که در این موزه حفظ و نگهداری میشوند وهمواره توجه اهل هنر رابه خود معطوف میسازد، بر قدرت غالب انسان به بهبود و ایجاد تغییرات لازم در محیط پیرامون خود، با بهکار بردن علم و آزمونهای عملی است. بسیاری از این آثار از نمونههای تکرار نشدنی و استثنائی هستند که توسط نخبگان و متخصصین هنرهای تجسمی حفظ و نگهداری میشوند. اگر بخواهیم مثالی از آثار مهم این موزه داشته باشیم انتخاب از میان آنها سهت است اما میتوان گفت که در این موزه آثار ارزشمندی از گوگن، رنوار، پیکاسو، ماگریت، ارنست، پولاک، وارهول، لویت و جاکومتی است که تنها وجود این آثار به لحاظ اهمیت هنری این افراد و هنر آنها در تاریخ بسیار قابل توجه است.
تمامی آنچه که در گنجینه موزه هنرهای معاصر نگهداری میشود، به عنوان اموال عمومی تمامی ایرانیان به حساب میآید. ارزش مادی این آثار به قدری زیاد است که سبب شده است ایران با دارا بودن این موزه در پایتخت خود به عنوان یکی از کشورهای ثروتمند در زمینه هنر نوگرا معاصر در دنیا شهرت پیدا کند. در حال حاضر موزه هنرهای معاصر تهران جزء یکی از واحدهای معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حفظ و به فعالیت خود ادامه میدهد. موزه هنرهای معاصر علاوه بر آثار فاخر و ارزمندی که در خود جای داده است دارای یک کتابخانه تخصصی در زمینههای مختلف هنرهای تجسمی است. در این کتابخانه بیش از ۵۰۰۰ جلد کتاب فارسی و غیرفارسی وجود دارد که زمینههای مختلف هنری همچون معماری، نقاشی، طراحی، ارتباط تصویری، عکاسی، سینما و... محتوای کلی این کتابها را شامل میشوند. استفاده از این کتابخانه برای اعضا این کتابخانه میسر است که امکان عضویت در آن برای تمامی اقشار جامعه امکان پذیر نیست و تنها پژوهشگران و دانشجویان میتوانند از این کتابخانه با شرایط خاص استفاده نمایند.
گردشگران و حتی توریستهای غیر ایرانی هنگام سفر به تهران از این موزه بازدید میکنند. علاوه بر معماری و فضای منحصر به فردی که در این موزه فراهم شده است میتوان با بازدید از این موزه از هنر فاخر این موزه بهره مند شد. شاید حتی بتوان گفت با یک روز وقت گذاشتن و گشتن در موزه هنرهای معاصر تهران میتوان یک حرکت اجتماعی و فرهنگی بزرگ در زندگی را تجربه کرد. به هر شکل چه به عنوان گردشگر و چه به عنوان کسی که جزیی از دنیای هنر است موزه هنرهای معاصر برای تمامی افراد بخش قابل توجهی از شور و اشتیاق به مسئله هنر به وجود میآید. همه کسانی که از این موزه بازدید میکنند درباره تجربه خاص و ارزشمند خود از این موزه صحبت میکنند. به همین ترتیب بازدید از موزه هنرهای معاصر میتواند یکی از انتخابهای خوب فرهنگی در تهران باشد.
اخبار مرتبط
طومارهای شهر سنگی و رازهای دو هزارسالهای که فاش میکنند
پترا (Petra) یک شهر باستانی در اردن است که به دلیل معماری صخرهای چشمگیرش مشهور است. پترا حدود قرن چهارم پیش از میلاد توسط نبطیان تأسیس شد و بعداً تحت کنترل امپراتوری روم درآمد.
ماجرای واقعی تخریب معبد سلیمان چیست؟
جوزفوس فلاویوس مورخ یهودی، آتشسوزی و تخریب معبد سلیمان را امری کاملا تصادفی میخواند و میگوید شهر به تصرف رومیها درآمد. اما واقعیت این است که معبد سلیمان به دست خود یهودیان تخریب شد.
اپیکتتوس؛ بردهای که فیلسوفِ رهایی شد
اپیکتتوس باور داشت که «فلسفه» را نباید توضیح داد، بلکه باید آن را تَجسُّم بخشید و زیست و این مُیسّر نمی شود مگر با «هارمونی» و «یکپارچگی» ساحتهایِ مختلفِ وجودِ آدمی [به تعبیر استاد «ملکیان»، سه ساحتِ «درونی»؛ باورها/ عواطف، احساسات و هیجانات/ خواست و اراده و دو ساحتِ «بیرونی» گفتار و رفتار].
سیونیک کانون بحران در قفقاز
کتاب نوین دکتر مجید کریمی با سرنام سیونیک کانون بحران در قفقاز (تاریخ و اهمیت راهبردی استان سیونیک ارمنستان و کشمکش بر سر دالان زنگزور ) در ۲۹ آذرماه ۱۴۰۲ به بازار کتاب آمد.
مفاهیم: هنر بیزانسی چیست؟
همشهری آنلاین - مهدی تهرانی: هنر بیزانسی در حقیقت شیوهٔ معماری و نقاشی و موزاییککاری مختص امپراتوری بیزانس است که از قرن چهارم میلادی در بیزانس یا روم شرقی که پایتخت آن قسطنطنیه بود معمول شد و تا قرن پانزدهم میلادی در بسیاری از کشورها به خصوص سوریه، یونان، یوگسلاوی و روسیه متداول ماند.
انواع تقویم ها در جهان
تقویمی ارمنی ، تقویم مردم ارمنی است.ارمنستان نیز به منزلهٔ سرزمینی تاریخی و کهن از گذشته تا به امروز تقویمهای متنوعی داشتهاست.