فروپاشی آرمان ۲۰۲۳ و انسداد آرمانگرایی ۲۰۵۳ اردوغان!
دیپلماسی ایرانی: سیاستگذاری عمومی که خود به مثابه حکمرانی و مدیریت امور عمومی در سطح کلان ملی و فراملی تعریف میشود، همانند حکمرانی که به دو گونه حکمرانی مطلوب و حکمرانی بد تقسیم شده است، به دو گونه سیاستگذاری موفق و سیاستگذاری ناکام تقسیم میشود.
سیاستگذاری موفق و پیروز، فرآیندی است که علاوه بر تحقق نیات و اهداف سیاستگذار، بهبودی شرایط در حوزه عملکردی سیاستگذاری شده و در سطح ملی نیز رفاه و آسایش شهروندان یک دولت را فراهم میکند. در اینگونه سیاستگذاری است که حکمرانی مطلوب به مثابه سیاستگذاری موق مورد توجه و تقلید دیگران قرار میگیرد.
موفقیت یک سیاستگذاری عمومی و کامیابی سیاستگذار آن، علاوه بر توانایی ابتکار، دانش و هنر سیاستگذاری، نیاز به آموزههای پیشین، تحلیل و تجزیه پیشینه سیاستگذاری در آن حوزه خاص یا در کل جغرافیای سیاستگذاری عمومی دارد. در چنین روندی است که سیاستگذار با موجی از سیاستهای ناکام، شکست خورده و اشتباه مواجه میشود که فرایند سیاستگذاری را به کنشی سخت و شگفت تبدیل میکند.
سیاستهای اشتباه پیشین را نمیتوان به سادگی دور انداخت و به آنها بیتوجه بود، زیرا بخشی از یک سیاستگذاری موفق به درسآموزی از سیاستهای پیشین بازمیگردد. سیاستهای اشتباه و ناکام قبلی، بخشی از سیاستگذاری کنونی هستند، همانگونه که "دسیدریوس اراسموس" فیلسوف هلندی میگوید: «اشتباه، امکان آموختن را برای او فراهم میسازد.»1
سیاستگذاری عمومی بهویژه وقتی دارای ابعاد و اهداف آرمانی باشد، نیاز بیشتری به تحلیل و درک سیاستهای پیشین و درسآموزی از سیاستهای اشتباه گذشته دارد.
رهبران یا سیاستگذاران ارشد، همواره از سیاستهای آرمانی خود سخن گفته و این سیاستها را با چنان عناوینی تعریف میکنند که گویا چنین فرایندی در گذشته وجود نداشته و هیچ سیاستگذار یا رهبری به طرح و اجرای آن قادر نبوده است!
یکی از این سیاستگذاران ارشد یا رهبران آرمانگرای بیتوجه به سیاستهای ناکام و ناکارآمد پیشین را میتوان رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری کنونی ترکیه دانست که سیاستگذاری آرمانی وی طی تنها چند سال به باتلاقی عمیق بدل شده، تمام نیات و اهداف آرمانی ایشان را بلعیده و حکمرانی وی را با فروپاشی بنیادین مواجه ساخته است.
اردوغان به عنوان یک سیاستگذار و رهبر موفق در نیمه نخست حاکمیتش بر سپهر سیاسی ترکیه به سطحی از موفقیت و اثربخشی رسیده بود که به عنوان یک الگوی برجسته رهبری و سیاستگذاری در منطقه و جهان اسلام مورد توجه قرار گرفته بود.
همین موفقیت و کارآمدی سیاستگذاری دولت ترکیه در نیمه نخستین کشورداری اردوغان بود که ترکیه را از یک کشور شکننده به کشوری باثبات در سطح منطقه و جهان بدل کرده است و شرایط را برای یک سیاستگذاری آرمانگرای فراتصور از سوی اردوغان فراهم کرد. سیاستگذاری آرمانی که در دو قالب:
1- سیاست چشم انداز 2023 با نیت و هدف بازآفرینی یک ترکیه بزرگ در قالب دولتی با ماهیت یوروعثمانی (جغرافیای امپراتوری عثمانی با دموکراسی اروپایی و عضوی از اتحادیه اروپا) که در این جمله احمد داوود اوغلو، وزیر امور خارجه وقت ترکیه و استراتژیست بزرگ معاصر این کشور در یک سخنرانی در سال 2012 چنین خلاصه میشود: «هر سرزمینی که در سالهای 1911 تا 1923 از دست دادهایم و از آنها عقبنشینی کردهایم را در سالهای 2011 تا 2023 به دست میآوریم و با برادرانمان در آن سرزمینها دیدار میکنیم. این یک مأموریت تاریخی ضروری است.»2
2- سیاست چشمانداز 2053 که بعد از نمایان شدن ناکامی سیاستگذاری آرمانی 2023 اردوغان و شکست دولت ترکیه در بسیاری معادلات منطقهای و جهانی در سال 2022 از سوی اردوغان در شهر مانیسا، اینگونه تعریف میشود: «قول و تعهد ما به ملت این است که کشورمان را با چشم انداز 2053 به رتبه برتر نظام مدیریت و اقتصاد جهانی برسانیم.»3
چنین رویکردی از سیاستگذاری آرمانی و اصرار بر تکرار یک سیاست شکست خورده با ابزارهای تهاجمی و کنش در خارج از مرزهای کشور ترکیه و بیتوجهی به سپهر سیاسی کشور و چشم بستن بر کاهش آستانه تحمل شهروندان ترکیه، در نهایت در زلزله بزرگ 7.8 ریشتری در جنوب شرقی ترکیه، خود را نشان داده و دولت اردوغان را نهتنها بر لبه پرتگاه نابودی قرار داده، بلکه ترکیه را با فاجعهای بزرگ مواجه ساخته است.
زلزلههای بزرگ و دوقلوی اخیر ترکیه و سوریه را میتوان مُهری بر پایان عصر آرمانی حکمرانی و سیاستگذاری دروغین اردوغان دانست که با هزینههای جانی و مالی فراوانی که بر شهروندان ترکیه و سوریه وارد کرده، شکست و رسوایی بزرگی برای 2 دهه کشورداری اردوغان و حزب عدالت و توسعه را نمایان ساخته است.
اکنون دیگر هیچ سیاستمدار و سیاستگذاری در منطقه و جهان اسلام، تکرار و تقلید از الگوی سیاستگذاری اردوغان را کارآمد ندانسته و آرزوی تبدیل کشور خود به ترکیه نیز از ذهن و سیاست بسیاری رهبران آرمانگرا خارج شده است.
سیاستگذاری اردوغان در نیمه دوم حکمرانی بر ترکیه، بعد از سال 2011 و تحولات بهار عربی، بسیار تهاجمی، آرمانگرا و تنشآفرین شده و به جای تغییر و بهبود شرایط داخلی ترکیه، نوسازی و بازسازی زیرساختهای ترکیه به سیاستهای تهاجمی و ستیزجویانه سیاسی و ژئوپلیتیک در منطقه استوار شده بود. در چنین شرایطی است این سیاستگذاری اردوغان را میتوان غیر عقلانی دانست، همانگونه که "پیر مولر" از اندیشمندان علم سیاستگذاری مینویسد: «سیاستگذاری عمومی بر خلاف امید و انتظار برخی، فعالیت سیاسی را عقلانیتر کرده است.» 4
اکنون اردوغان و آرمانگرایی ایشان در قالب دو چشمانداز 2023 و 2053 به مثابه نمک بر زخم شهروندان زلزلهزده ترکیه و سوریه بدل شدهاند، مسیر الگوی آرمانی 2053 اردوغان نیز دچار انسداد کارآمدی و مشروعیت شده است. اغلب شهروندان ترکیه اکنون به سیاستها و سیاستگذاری آرمانی اردوغان حتی برای 4 ماه آینده و پایان دوره کنونی کشورداری ایشان نیز اعتماد ندارند.
شاید فرصت برای درسآموزی و آموختن از اشتباهات پیشین برای اردوغان و دولت حزب عدالت و توسعه در ترکیه پایان یافته باشد، اما به نظر میآید اردوغان به پذیرش شکست و کناره گیری از قدرت حاضر نباشد، زیرا شکست در انتخابات آینده می تواند به معنای آغاز حذف کامل اردوغان و دوستانش از سپهر سیاسی ترکیه با موجی از محاکمات باشد.
اخبار مرتبط
محکومیت یک پزشک در فرانسه در رابطه با نسلکشی رواندا
رسانههای فرانسوی گزارش دادند، دادگاه این کشور یک پزشک سابق را به جرم دست داشتن در نسلکشی دهه 1990 در رواندا به حبس محکوم کرده است.
رسانه سعودی: روابط عربستان و ایران در مسیر پیشرفت و تحولات مثبت و ملموس است
یک رسانه سعودی با اشاره به اینکه عربستان و ایران اقدامات عملی زیادی برای تقویت روابط خود انجام دادهاند تأکید کرد مناسبات دو کشور شاهد تحولاتی مثبت و ملموس است و این امر به رفاه دو ملت و ثبات و رشد اقتصادی منطقه کمک میکند.
پاپ فرانسیس: «فلسطینیها و اسرائیلیها کریسمس را با درد و رنج سپری میکنند»
شفقنا- پاپ فرانسیس بار دیگر به جنگ غزه پرداخت و اسرائیلیها و فلسطینیها را در تحمل درد و رنج جنگ، یکسان دانست.
باکو: تقابل نظامی با ارمنستان پایان یافته، وقت توافق صلح است
مشاور رئیسجمهوری آذربایجان در امور سیاست خارجه گفت که باکو و ایروان با پیروی از یک دستور کار مثبت، توانستهاند جهان را متحیر کنند.
دونالد ترامپ رد صلاحیت شد
دیوان عالی ایالت کلرادو بامداد چهارشنبه با توسل به بند سوم متمم چهاردهم قانون اساسی آمریکا، گفت که ترامپ واجد شرایط در دست گرفتن زمام امور در کاخ سفید نیست.
محبوبیت جو بایدن از کامالا هریس هم کمتر شد
بر اساس نظرسنجی جدید مونموث، میزان محبوبیت جو بایدن حتی از کامالا هریس هم که به میزان زیادی بین مردم آمریکا نامحبوب بود، کمتر شده است. بر اساس این نظرسنجی، تنها ۳۴ درصد از مردم آمریکا از بایدن حمایت کردهاند در حالی که ۳۵ درصد کامالا هریس را نسبت به بایدن ترجیح دادهاند.