دیپلماسی ایرانی: انتخابات را که می‌توان بازار یا بازار مکاره سیاست‌ها و سیاستگذاران نامید، نقشی مهم در سیاستگذاری عمومی هر کشور به‌خصوص سیاستگذاری خارجی و در نهایت روابط بین‌المللی دارد. بازاریابی که جلب نظر و جذب آرای شهروندان یا همان مشتریان وعده‌ها و سیاست‌های رنگارنگ نامزدهای انتخابات است، سیاستگذاران را به سوی بهره‌گیری از هنر نیرنگ برای فریب شهروندان و رأی دهندگان رهنمون کرده و بازار مکاره وعده‌های انتخاباتی را شکل می‌دهد.

نامزدهای انتخابات برای کسب برتری و پیروزی در انتخابات، سیاستگذاران و کارشناسان خبره را برای تدوین برنامه‌ها، سیاست‌ها و شعارهای انتخاباتی بکار می‌گیرند که دارای پیشینه موفق در طراحی سیاست‌های انتخاباتی هستند.

در انتخابات اردیبهشت 1402 ترکیه که موج اصلی تبلیغات و فضاسازی آن تاکنون در اختیار ائتلاف ملت به رهبری کمال قلیچداراوغلوست، سیاستگذاران و طراحان سیاست انتخاباتی و بلکه سیاستگذاران عمومی دولت آینده (دولت قلیچداراوغلو در صورت پیروزی) شخصیت‌هایی هستند که طی چند سال اخیر از فضای تهاجمی و گسترش‌گرای راهبردی و ژئوپلیتیک به فضای اقتصادی و معیشت شهروندان تغییر مسیر داده‌اند!

همراه با کمال قلیچداراوغلو که اصرار فراوانی بر بازسازی ساختار سیاسی و اقتصادی ترکیه و بازگشت آن به نظام پارلمانی دارد، دیگر اعضای ائتلاف 6 گانه اپوزیسیون ترکیه نیز بر اصلاح ساختارها و بازگشت به دوران شکوفایی اقتصادی دهه اول قرن بیست و یکم اصرار دارند.

اما دو شخصیت اصلی ائتلاف ملت، همان دولتمردان و سیاستگذارانی هستند که طی دوران حضور خود در حزب عدالت و توسعه و دولت اردوغان، بیشتر بر مسائل ژئوپلیتیک متمرکز بوده، سیاست‌های تهاجمی و گسترش‌گرای ترکیه بزرگ را مدیریت می‌کردند! این دو شخصیت مهم که احمد داووداوغلو و علی باباجان هستند، از استراتژیست‌ها، سیاستگذاران، اعضای اصلی حزب عدالت و توسعه، وزیران و بلکه نخست وزیر دولت اردوغان طی دو دهه اخیر هستند. علی باباجان وزیر اقتصاد و مشاور ارشد دولت اردوغان در مذاکرات پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا و همچنین احمد داوداوغلو در نقش وزیر امور خارجه و نخست وزیر دولت اردوغان، افرادی هستند که طی یک سال اخیر به شدت بر سیاستگذاری اقتصادی ترکیه، اصلاح و بازسازی بنیادین ساختار و سیاست‌های اقتصادی این کشور تأکید می‌کنند. رویکرد داوداوغلو و باباجان در تمرکز بر سیاستگذاری اقتصادی و تهاجم به اردوغان از این مسیر را می‌توان کلید انتخابات ترکیه 2023 دانست.

وضعیت بحرانی اقتصاد ترکیه و فشار شهروندان ناراضی از سیاست‌های دولت اردوغان طی چند سال اخیر که زندگی شهروندان این کشور را سخت و رنج‌آور ساخته، بهترین دستاویز رقیبان و مخالفین اردوغان برای تحریک و ترغیب شهروندان ترک به حذف اردوغان از سپهر سیاسی این کشور قلمداد می‌شود که در دستورکار سیاستگذاران زیرکی مانند باباجان و داوداوغلو قرار گرفته است.

اهمیت اقتصاد و سیاستگذاری اقتصادی ترکیه در سپهر سیاسی و افکار عمومی به گونه‌ای است که احمد داوداغلو سال 2012 در اوج تحولات بهار عربی و رویکرد تهاجمی این کشور در منطقه در جایگاه وزیر امور خارجه ترکیه می‌گوید: «سیاست خارجی ما نیز بر اساس منافع اقتصادی ما شکل می‌گیرد.» این سخن استراتژیست بزرگ ترکیه و مخالف سرسخت کنونی اردوغان، نمایان می‌سازد که سیاستگذاری اقتصادی و منافع اقتصادی در حکمرانی ترکیه از اهمیت بالایی برخودار است که سایر حوزه‌های سیاستگذاری نیز بر اساس همان سیاست و منافع اقتصادی تعریف می‌شوند. بنابراین در چنین شرایطی است که کلید پیروزی انتخابات 2023 ترکیه به دست استراتژیست‌هایی افتاده است که در سیاستگذاری ژئوپلیتیک بسیار بدنام هستند.

تمرکز اپوزیسیون ترکیه بر اقتصاد به‌خصوص بحران تورم و فاجعه پسازلزله در ترکیه، نشان می‌دهد که این ائتلاف به‌ویژه علی باباجان و احمد داوداغلو در بازاریابی سیاسی و موفقیت در بازار مکاره انتخابات ترکیه، بر نقطه ضعف دولت اردوغان بیمار و بحران‌زده متمرکز شده و با این رویکرد تلاش دارند تا اکثریت شهروندان ناراضی از بحران اقتصادی را جذب ائتلاف بزرگ ملت کنند.

تلاش اردوغان و حامیانش برای برجسته‌سازی روند بهبود شرایط اقتصادی ترکیه طی چند هفته اخیر که با تبلیغات فراگیر پیرامون مسائل اقتصادی و افتتاح طرح‌های مهم مانند استخراج گاز طبیعی از دریای سیاه، تولید تسلیحات جدید مانند تانک و انواع هواپیماهای جنگنده، اولین ناو هواپیمابر ترکیه، بارگذاری سوخت در رآکتور نیروگاه هسته‌ای آک ‌کویو، خودروی ملی و ... که با حضور یا سخنرانی اردوغان همراه بوده است نیز دارای مؤلفه‌های اهمیت سیاستگذاری اقتصادی و نقش آن در اردوگاه اردوغان دارد.

دو جناح اصلی انتخابات 2023 ترکیه یعنی اردوغان و از سوی دیگر اپوزیسیون به رهبری قلیچداراوغلو، در حال تحریک و ترغیب شهروندان ترکیه برای جلب نظر و جذب آرای آنان هستند. اما کلید اصلی انتخابات و کاخ ریاست جمهوری ترکیه در حال حاضر در دستان ائتلاف ملت به رهبری قلیچداراوغلو با سیاستگذاری علی باباجان و احمد داوداغلوست. کلیدی که به عنوان نماد و عامل رهایی شهروندان ترکیه از بحران اقتصادی مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.

نکته مهم در بازار انتخابات کنونی ترکیه و بازاریابی احزاب در جذب آرای شهروندان این است که سیاستگذاران هر دو جناح اصلی انتخابات در سیاستگذاری اقتصادی شکست‌های بزرگی در کارنامه خود دارند. اپوزیسیون با وجود سیاستگذاران استراتژیست مانند باباجان و داوداغلو، وضعیت بهتری نسبت به دولت اردوغان ندارد. اما شهروندان ترکیه به وعده‌های دولت اردوغان برای رشد 5/5 درصدی، تک رقمی کردن تورم و ... هیچ اعتمادی ندارند. 2

در نهایت می‌توان ادعا کرد که سیاستگذاران جناح مخالف اردوغان نیز که کلید اصلاح و بازسازی اقتصاد ترکیه را در دست دارند، دارای ماهیت و رویکردهای ژئوپلیتیک هستند که خیلی زود اقتصاد را قربانی نیات و اهداف ژئوپلیتیک و گسترش‌گرای خود در احیای ترکیه بزرگ خواهند کرد. بنابراین انتخابات 2023 ترکیه نمی‌تواند چشم انداز روشن و مطلوبی برای شهروندان ترکیه داشته باشد.