«باید گربه را شب اول، دم حجله کشت!». بررسی مثل و تمثیلهای ایرانی
دو برادرند که یکی، به خلاف دیگری، زنی سرکش و زبان دراز و آزار خو دارد. روزی پس از شکوه و شکایت بسیار از نابسامانی زندگانی خویش، چون سبب آن همه اطاعت و انقیاد همسر برادرش را پی جو میشود جواب می شنود که اطاعت او معلول آن است که در شب عروسی، با خشم و خروشی ساختگی، گربۀ بینوایی را که از قضای اتفاق، گذارش به حجلۀ عروسی آنها افتاده بود به یک ضربت قمه به دو نیم کرده و باعث شده است که زنش هم از ابتدا حساب کار خود را بکند و از هر عملی بر خلاف رضای او بپرهیزد.
برادر ستمکش به شنیدن این پاسخ، می اندیشد که چارۀ کار آسان است و از همین جا نیز جلو زیان بیشتر را میتوان گرفت. پس پنهان از زن خود به حاجب خویش دستور می دهد شتری آماده کند و هنگامی که او در حیاط خانه کنار زن خود نشسته است به درونش راند. حاجب دستور او را انجام می دهد. همین که شتر به حیاط اندرون پا می گذارد مرد با تظاهر به خشمی عنان گسیخته گرزی را که از پیش آماده کرده کنار خود نهاده است برداشته، فریاد می کشد: "حیوان احمق! کی به تو گفته است می توانی بی اجازۀ من که آقا و آمر این خانه ام به اینجا پا بگذاری؟"
و به یک ضربت گرز شتر بی زبان را به خاک می افکند.
زن به مشاهدۀ این حال ناگهان ضربتی سخت بر گردن شوهر
فرو کوفته تسخر زنان میگوید:" خاک بر سر بدبختت! آن که شنیده ای، گربه است و باید شب اول پای حجله کشت!
مدخل به صورتهای دیگر نیز می آید.
آنچه شما از رو می خوانی، من خیلی وقت است از برم!
شهروندی عتیقه شناس در خانۀ دهقانی قدحی نفیس کنار ایوان نهاده دید که گربهای درآن آب می خورد. خواست بی آنکه طمع روستایی را تحریک کند قدح را صاحب شود. پس زبان به تعریف گربه گشود و از او خواست حیوان را به او بفروشد.
دهاتی گفت: "حالا که دوستش می دارید قابلی ندارد قربان. پنج تومان بدهید برش دارید مال شما! "
عتیقه شناس گربه را خرید و به تعارف صاحب خانه فنجانی چای نوشید. موقع رفتن، با تظاهر به این که تازه متوجه قدح شده است، گفت:" چه خوب داشتم فکر می کردم حیوان را با چه آب بدهم. حقش است یکی دو تومان بدهم و آن قدح را هم با خودم ببرم."
و مشغول خواندن خطوطی شد که دور قدح نوشته بود.
دهاتی قدح را از او گرفت و گفت:" زحمت نکشید قربان! آنچه شما از رو میخوانید من از برم! اینجا نوشته است" چیزی را که باعث میشود روزی چهار پنج گربۀ بی قابلیت یکی پنج تومان به فروش برسد، به هیچ قیمتی نفروش!
از کتاب مثل و تمثیل در ادبیات و فرهنگ ایرانی از حسینعلی خداکرمی
نویسنده: سیما میرهادی زاده
منبع: chouk.ir
اخبار مرتبط
طومارهای شهر سنگی و رازهای دو هزارسالهای که فاش میکنند
پترا (Petra) یک شهر باستانی در اردن است که به دلیل معماری صخرهای چشمگیرش مشهور است. پترا حدود قرن چهارم پیش از میلاد توسط نبطیان تأسیس شد و بعداً تحت کنترل امپراتوری روم درآمد.
ماجرای واقعی تخریب معبد سلیمان چیست؟
جوزفوس فلاویوس مورخ یهودی، آتشسوزی و تخریب معبد سلیمان را امری کاملا تصادفی میخواند و میگوید شهر به تصرف رومیها درآمد. اما واقعیت این است که معبد سلیمان به دست خود یهودیان تخریب شد.
اپیکتتوس؛ بردهای که فیلسوفِ رهایی شد
اپیکتتوس باور داشت که «فلسفه» را نباید توضیح داد، بلکه باید آن را تَجسُّم بخشید و زیست و این مُیسّر نمی شود مگر با «هارمونی» و «یکپارچگی» ساحتهایِ مختلفِ وجودِ آدمی [به تعبیر استاد «ملکیان»، سه ساحتِ «درونی»؛ باورها/ عواطف، احساسات و هیجانات/ خواست و اراده و دو ساحتِ «بیرونی» گفتار و رفتار].
سیونیک کانون بحران در قفقاز
کتاب نوین دکتر مجید کریمی با سرنام سیونیک کانون بحران در قفقاز (تاریخ و اهمیت راهبردی استان سیونیک ارمنستان و کشمکش بر سر دالان زنگزور ) در ۲۹ آذرماه ۱۴۰۲ به بازار کتاب آمد.
مفاهیم: هنر بیزانسی چیست؟
همشهری آنلاین - مهدی تهرانی: هنر بیزانسی در حقیقت شیوهٔ معماری و نقاشی و موزاییککاری مختص امپراتوری بیزانس است که از قرن چهارم میلادی در بیزانس یا روم شرقی که پایتخت آن قسطنطنیه بود معمول شد و تا قرن پانزدهم میلادی در بسیاری از کشورها به خصوص سوریه، یونان، یوگسلاوی و روسیه متداول ماند.
انواع تقویم ها در جهان
تقویمی ارمنی ، تقویم مردم ارمنی است.ارمنستان نیز به منزلهٔ سرزمینی تاریخی و کهن از گذشته تا به امروز تقویمهای متنوعی داشتهاست.