زادروز نیمایوشیج بنیانگذار شعر مدرن و پدر شعر نو
«من مُحب علی هستم.هر دانشمندی، هر فهمیدهای، هر فیلسوفی به هر عنوانی که اسلام را نشناخت و رفت، زندگی را نشناخت و رفت...من پیشوایان اسلام را احترام میگذارم. آنها عملا کسانی بودهاند...آنها راست گفتند و راست عمل کردند. ای علی، ای پیشوای مومنین و متقیان! در این دنیای کثیف، من به تو متوجه هستم.»
بعد از ابداع شعر نو توسط نیما، گروهی از مخالفان او بر آن شدند که با جوسازی و تهمت پراکنی، از نیما چهرهای لائیک و غیر مذهبی بسازند. آنان با این خیال باطل میپنداشتند که از گرایش جامعه به نیما و راه و روش او در ادبیات جلوگیری خواهند کرد.
علیرغم تهمت بزرگی که مغرضان و مخالفان به نیما بسته بودند، نیما از فطرتی پاک و روحی اخلاقی و دینی برخوردار بود. از همین رو او به بزرگان دین عشق میورزید و به محبت آنان افتخار میکرد.
نیما از فطرتی خداجو، ضمیری پاک و روحی کمالگرا و اخلاقی برخوردار بود. به همین خاطر بسیار مراقبت میکرد که آلودگیهای دنیوی روح او را مسموم نکند و از حقیقتجویی باز ندارد:
«میدانم من حامی پاک و بدون ریای مظلومینم. نظریات خود را روی این قبیل عقاید تاسیس میکنم. فقط عقیده، برای من مذهبی است. چنان که گفتم با کمال مواظبت، عقاید خود را حفظ میکنم. همیشه میل دارم بر خلاف عقیده و امر وجدان خود به عملی مرتکب نشوم.»
چنان که اشاره شد، نیما به بزرگان دین ـ به خصوص امام علی(ع) ـ سخت عشق میورزید. مولای متقیان حضرت علی(ع) در چشم و دل نیما بهترین و کاملترین الگو برای زندگی بود:
گفتی ثنای شاه ولایت نکردهام
بیرون ز هر ستایش و حد ثنا علی ست
چونش ثنا کنم؟ که ثنا کرده ی خداست
هر چند چون غلات نگویم خدا علی ست
شاهان بسی به حوصله دارند مرتبت
لیکن چو نیک در نگری پادشا علی ست
گر بگذری ز مرتبه ی کبریای حق
بر صدرِ دور زودگذر، کبریا علی ست
بسیار حُکم ها به خطامان رود، ولی
در حق آن که حُکم رود بی خطا علی ست
گر بی خودم، وگربه خود، اینم ثناش بس:
در هر مقام بر لبم آوای «یا علی» ست
بیرون ز هر ستایش و حد ثنا علی ست
چونش ثنا کنم؟ که ثنا کرده ی خداست
هر چند چون غلات نگویم خدا علی ست
شاهان بسی به حوصله دارند مرتبت
لیکن چو نیک در نگری پادشا علی ست
گر بگذری ز مرتبه ی کبریای حق
بر صدرِ دور زودگذر، کبریا علی ست
بسیار حُکم ها به خطامان رود، ولی
در حق آن که حُکم رود بی خطا علی ست
گر بی خودم، وگربه خود، اینم ثناش بس:
در هر مقام بر لبم آوای «یا علی» ست
نیما قطعه فوق را که در مدح و منقبت امام علی(ع) است در سال 1307 شمسی سروده است.
به جز قطعه فوق، نیما یک قصیده بر وزن قصیدهای از قاآنی و همچنین چند رباعی دیگر نیز در مدح مولیالموحدین، علی(ع) دارد که ابیاتی از قصیده او چنین است:
او را چه بنامم که بُوَد نام سزاوار
او را چه ستایم که بُود آنَش در خور؟
گر مردش خوانم؛ چه کنم مردمیاش را
ور مردُم؛ چون دارم این گفته مصوَّر؟
برنایم اندر صفتش گفتن، ازیراک
من هر صفتش گویم از آن است فراتر
این کار ز من ناید و رنج آوردم دل
چون یادش بر دل گذرد، فکرش در سر
یاد وی، هر رنگ براندازد از دل
فکر وی، هر نقش گریزاند از بر
او را چه ستایم که بُود آنَش در خور؟
گر مردش خوانم؛ چه کنم مردمیاش را
ور مردُم؛ چون دارم این گفته مصوَّر؟
برنایم اندر صفتش گفتن، ازیراک
من هر صفتش گویم از آن است فراتر
این کار ز من ناید و رنج آوردم دل
چون یادش بر دل گذرد، فکرش در سر
یاد وی، هر رنگ براندازد از دل
فکر وی، هر نقش گریزاند از بر
اگر بخواهیم سیر تفکرات مذهبی نیما را بررسی کنیم، باید به آشنایی و تاثیرپذیری او از «علامه محمدصالح حائری مازندرانی» اشاره کنیم که این دوستی و آشنایی در روح آزاده و خداجوی او تاثیرات عمیقی بر جای میگذارد و تا سالها ادامه پیدا میکند. آشنایی او با علامه به سال 1307 بر میگردد که نیما جوانی 31 ساله است. نیما بعد از درک محضر آیتالله، هر از گاهی به دیدار او میرفت و در جلسات تدریس حکمت، فقه و اصول ایشان شرکت میکرد. نیما خود درباره تاثیرپذیری خویش از علوم و معارف دینی در اثر نشست و برخاست با طلاب علوم دینی چنین گفته است:
«کنجکاوی من به قدری اساسی است که باید بیشتر آن را نتیجه معاشرت با طلابی قدیمی و تحصیلات قدیمه اولیه خود در نزد آنها بدانم.»
تاثیرپذیری نیما از آیتالله حائری در حدی است که دکتر سیدجعفر حمیدی یکی از مشوقهای نیما را در زندگی شاعرانهاش علاوه بر«طبیعت شمال، نظام وفا و عالیه خانم» این عالم ربانی میداند.
بیهیچ شکی باید گفت که تاثیرپذیری نیما از روح دین، محرک اصلی او در دفاع از حقوق اقشار محروم و ستمدیده جامعه بوده است. انسان دوستی، عدالتخواهی و مبارزه با استعمار و استبداد روح حاکم اکثر شعرهای نیماست؛ چنان که در شعرهای زیر این تشخص و ویژگی را میتوان به عیان مشاهده کرد:
«مادری و پسری، کار شب پا، آی آدم ها، مرغ آمین، دل فولادم(که در رثای شهیدان شهیدان کودتای خونین 28 مرداد 1332 سروده شده است)، سرباز فولادین، روی بندرگاه، آهنگر، مانلی و ...».
جهت گیری نیما در تمام دوران زندگی ، در مسیر حمایت از حقوق انسانهای ستمدیده و محروم جامعه ـ به خصوص کارگران و کشاورزان ـ است. این مغضوبین همیشه تاریخ که همواره مورد استثمار «از ما بهتران» و «یقه سفیدان» جامعه قرارگرفته و از حقوق مدنی و انسانی خویش محروم ماندهاند. سینه نیما گنجینه رنجهای فروخورده این انسانهاست و او برای به تصویر کشیدن رنج آنها شعر میگوید:
«مایه اصلی اشعار من، رنج من است. به عقیده من گوینده واقعی باید آن مایه را داشته باشد. من برای رنج خود شعرمیگویم. فرم و کلمات و وزن و قافیه، در همه وقت، برای من ابزارهایی بودهاند که مجبور به عوض کردن آنها بودهام تا با رنج من و دیگران بهتر سازگار باشد.»
اعتقاد و باور نیما، اعتقاد و باوری ایمانی و قرآنی است. او سرنوشت محتوم جهان را «پیروزی حق بر باطل» و «نور بر ظلمت» می داند و به این اصل ایمان دارد که در فردای روشن تاریخ- با ظهور عدالت گستر جهانی- مستضعفان، وارثان زمین خواهند شد. از همین رو او نیز در انتظار «صالح موعود» است و برای فرارسیدن آن روز خجسته، لحظه شماری میکند:
«گمان نمی برم میزانی برای تعیین مقدار توفیق صالحین یک قوم بهتر از وجود شخص صالحی در آن قوم باشد، چیزی که محقق است هر کس صالح است، وجود صالح را دوست دارد.»
اخبار مرتبط
طومارهای شهر سنگی و رازهای دو هزارسالهای که فاش میکنند
پترا (Petra) یک شهر باستانی در اردن است که به دلیل معماری صخرهای چشمگیرش مشهور است. پترا حدود قرن چهارم پیش از میلاد توسط نبطیان تأسیس شد و بعداً تحت کنترل امپراتوری روم درآمد.
ماجرای واقعی تخریب معبد سلیمان چیست؟
جوزفوس فلاویوس مورخ یهودی، آتشسوزی و تخریب معبد سلیمان را امری کاملا تصادفی میخواند و میگوید شهر به تصرف رومیها درآمد. اما واقعیت این است که معبد سلیمان به دست خود یهودیان تخریب شد.
اپیکتتوس؛ بردهای که فیلسوفِ رهایی شد
اپیکتتوس باور داشت که «فلسفه» را نباید توضیح داد، بلکه باید آن را تَجسُّم بخشید و زیست و این مُیسّر نمی شود مگر با «هارمونی» و «یکپارچگی» ساحتهایِ مختلفِ وجودِ آدمی [به تعبیر استاد «ملکیان»، سه ساحتِ «درونی»؛ باورها/ عواطف، احساسات و هیجانات/ خواست و اراده و دو ساحتِ «بیرونی» گفتار و رفتار].
سیونیک کانون بحران در قفقاز
کتاب نوین دکتر مجید کریمی با سرنام سیونیک کانون بحران در قفقاز (تاریخ و اهمیت راهبردی استان سیونیک ارمنستان و کشمکش بر سر دالان زنگزور ) در ۲۹ آذرماه ۱۴۰۲ به بازار کتاب آمد.
مفاهیم: هنر بیزانسی چیست؟
همشهری آنلاین - مهدی تهرانی: هنر بیزانسی در حقیقت شیوهٔ معماری و نقاشی و موزاییککاری مختص امپراتوری بیزانس است که از قرن چهارم میلادی در بیزانس یا روم شرقی که پایتخت آن قسطنطنیه بود معمول شد و تا قرن پانزدهم میلادی در بسیاری از کشورها به خصوص سوریه، یونان، یوگسلاوی و روسیه متداول ماند.
انواع تقویم ها در جهان
تقویمی ارمنی ، تقویم مردم ارمنی است.ارمنستان نیز به منزلهٔ سرزمینی تاریخی و کهن از گذشته تا به امروز تقویمهای متنوعی داشتهاست.