بانو البیس فراهیان پیشآهنگ آموزش پیشدبستانی در ایران
پدر البیس فراهیان از پیشگامان صنعت چاپ در ایران بود.
او نخست در زادگاهش تهران به کودکستان “مانکا کان پالاد” که ارمنیان پایهگذاری کرده بودند و سپس به دبستان ارمنیان رفت.
۸ ساله بود که خانواده او را به پایتخت اتریش برد ولی به خاطر درگیریهای جنگ جهانی اول، به تفلیس پایتخت گرجستان مهاجرت کرد، در آنجا دبیرستان را به پایان رساند و به تدریس در کودکستانها پرداخت و بعد در ایروان پایتخت ارمنستان کارش را ادامه داد. س از چند سال تدریس در مدارس ایروان و تفلیس فراهیان سرانجام در اوائل دهه ۱۹۳۰ ایران (تهران) بازگشت
۲۵ ساله بود که به تهران برگشت و در مدرسه “ایران بیتِل” و کودکستان “نوباوگان” به کار پرداخت و آموزش پیشدبستانی را در کودکستانها بنیاد نهاد و گاه تا صد شاگرد را آموزش میداد.
۲۷ ساله بود که کودکستانی در کنار مدرسه ارمنیان تهران “داوتیان” گشود ولی دو سال پس از آن، رضاشاه به تحریک آتاتورک مدرسهها و کودکستانهای ارمنیان را تعطیل کرد. کودکستانی که در کنار مدرسه داوتیان کار میکرد نیز مشمول این فرمان شد.
۳۵ ساله بود که در سال ۱۳۲۱ پس از برکناری رضاشاه به ارمنیان اجازه بازگشایی مدرسهها را دادند و او نیز توانست کودکستانش را به نام “کوشش” بازگشایی و ۳۵ سال سرپرستی کند․ هیئت امنای مدرسه داوتیان تصمیم گرفتند کودکستان مستقلی تأسیس کنند و از الیس فراهیان دعوت به عمل آمد تا کودکستان مدرسهٔ ارمنیان «کوشش-داوتیان» را پایهگذاری نماید. این کودکستان در ۲۹ شهریور سال ۱۳۲۱ (۱۹۴۲ میلادی) به مدیریت البیس فراهیان در تهران افتتاح شد که بعدها «کوشش» (ارمنی: Քուշեշ մանկապարտէզ) نامیده شد با مساعی مالی و معنوی خانم فراهیان از بدو تأسیس به خودکفائی رسید و به مدت ۳۵ سال تحت مدیریت مستقیم وی به فعالیت خود ادامه داد. کودکستان کوشش هنوز هم پس از ۷۱ سال در تهران فعالیت میکند و امروز نیز یکی از مراکز آموزشی مهم ارمنیهای تهران بهشمار میرود.
“کارم را در کودکستانی که مشغول بودم رها کردم و با عشق و علاقه به کودکستان خودم بازگشتم”.
او برای نخستین بار در محل کودکستان، آموزش مربی کودک ایجاد کرد و در نخستین دوره آموزشی، شش مربی پرورش داد.
او با وجود نارساییهای اقتصادی و نداشتن محل مناسب، درچند جای گوناگون کارش را ادامه داد.
۵۷ ساله بود که کودکستان را به ساختمان جدید بزرگی در میدان “هفت تیر” کنونی منتقل کرد. این کودکستان هم اکنون برپا و فعال است و از مرکزهای آموزشی و پرورشی مهم ارمنیان ایران به شمار میآید و در شصتمین سالگرد گشایش آن نامش را به یاد موسساش “البیس فراهیان” گذاشتند.
او همزمان با سرپرستی کودکستان، آموزش پیشدبستانی میداد و چندین ترانه و سرود برای کودکان ساخت که هم اکنون جزو گنجینه ترانههای آموزشی نوباوگان ارمنی ایران و ارمنسان به شمار میرود.
البیس فراهیان در ۸۷ سالگی در زادگاهش تهران درگذشت.
البیس فراهیان در کنار فعالیتهای تربیتی خویش در کودکستان، سرودهای زیبایی براساس اشعار کودکان آفریدهاست که امروزه نیز توسط کودکان به اجرا در میآید.