علی بیگدلی کارشناس مسائل بین‌المللی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، درباره اینکه چرا پیشروی نیروهای نظامی ناتو به شرق تنش‌زا است، گفت: از سال‌های اول دهه دوم بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، روسیه تحت تاثیر دو جریان از سمت غرب، یک گسترش اتحادیه اروپا و دیگری گسترش ناتو به سمت کشورهایی که از سلطه شوروی رها شده بودند، قرار گرفت. همان زمان هم پوتین اظهارنظرهای نگران‌کننده و اعتراضاتی به این موضوع داشت. بنابراین امروز که ناتو گسترش زیادی پیدا کرده، صحبت این بود تا اوکراین به عضویت ناتو درآید، در همین لحظه واکنشی از سوی روسیه مطرح شد به همین علت اوکراین برای او خیلی اهمیت دارد.

وی افزود: روسیه از ابتدای حیات خود به دنبال این بود تا به آب‌های گرم جهانی دسترسی پیدا کند. به همین دلیل هم در سال ۲۰۱۴ شبه جزیره کریمه را تصرف کرد تا به دریای سیاه دسترسی داشته باشد. اگر ناتو در اوکراین مستقر شود، تهدیدی برای روسیه از جهت دسترسی به دریای سیاه خواهد بود و به همین دلیل پوتین شروع به مبارزه و مخالفت کرد. از طرف دیگر، با توجه به اینکه زلنسکی رئیس‌جمهور اوکراین مدیریت لازم را ندارد و ضعیف است و به دلیل تمایلات شدیدی که به غرب داشته این مشکلات به وجود آمده است.

بیگدلی تصریح کرد: بر اساس قراردادی که در سال ۲۰۱۴ در مینسک با حضور رئیس‌جمهور فرانسه، صدراعظم آلمان، رئیس‌جمهور روسیه و اوکراین امضا شد، قرار شد دو منطقه لوهانسک و دونتسک به دلیل اینکه اکثر جمعیت این دو منطقه روس‌تبار هستند، به صورت خودمختار در درون خاک اوکراین اداره شوند. اما رئیس‌جمهور اوکراین هم آن‌ها را تحت فشار قرار داد و به همین دلیل روسیه به درخواست کمک این دو منطقه برای آزادسازی جواب مثبت داد و باعث شد این اتفاقات رخ دهد. بنابراین دلیل حمله روسیه به اوکراین برای تسلط بر این دو منطقه بود که دو منطقه دونستک و لوهانسک در درون خاک اوکراین و جدا از خاک اوکراین مطرح شوند.

وی افزود: روسیه اگرچه بمباران‌هایی در اطراف کی‌یف در اوکراین انجام داده اما خیلی به داخل اوکراین نیامده و حمله گسترده برای تصرف اوکراین هم انجام نداده است. در طرف دیگر عدم محبوبیت زلنسکی در اوکراین به دلیل وضعیت اقتصادی نامناسب، بیکاری و تورم باعث شده تا شهروندان زیادی این کشور را ترک کنند. تحریم‌های غرب علیه روسیه هم جاندار نبوده و به شکلی نیست که بخواهد اقتصاد روسیه را مانند تحریم‌هایی که آمریکا علیه ما ایجاد کرده تحت فشار قرار دهد. از طرف دیگر هم اروپا به دلیل امکانات انرژی که روسیه به آن‌ها می‌دهد نمی‌خواهد روابط خود را با مسکو قطع کند که این خودش مشکل بزرگی را به وجود آورده است.

بیگدلی گفت: امروز وضعیت کاملا مبهم است و خیلی از مقامات اروپایی پیش‌بینی کردند پنجره دیپلماسی باز بوده تا بتوانند بحران روسیه و اوکراین را حل کنند اما همه چیز به پوتین بستگی دارد که تا چه اندازه بخواهد جلو برود. از نظر من پیشروی پوتین کار بسیار اشتباهی است و در فضای بین‌المللی به انزوا رسیده و در عرصه سیاست بدنامی او مطرح خواهد شد. حالا شاید پوتین تا همین اندازه که این حمله را انجام داده به اهداف خود رسیده باشد، از طرف دیگر زلنسکی به پوتین پیام داده که حاضر است اعلام بی‌طرفی کند اما پوتین نپذیرفته و خواستار تضمین از طرف آمریکا و اروپایی‌ها شده که ناتو نباید به سمت شرق حرکت کند.

بیگدلی درباره اینکه این بحران چه تاثیری در منطقه ما دارد، گفت: این بحران هیچ تاثیری در منطقه ما ندارد. جنگ نمی‌تواند به نفع منطقه باشد. اینجا هیچ تاثیری نداشته و با آن خیلی فاصله داریم. با توجه به اینکه سیاست کشور ما به سمت شرق تقویت شده، رئیس‌جمهور و مقامات مثل وزیر خارجه سعی می‌کنند همدردی داشته باشند. اگر شما به اظهارنظر چین، هندوستان و حتی سوریه نگاه کنید، می‌بینید این کار را با مهارت انجام دادند. اما این ابراز همدردی در سطح سخنگوی وزارت امور خارجه یا نهایتا وزیر خارجه است. 

بیگدلی درباره اینکه آیا به حمله روسیه تاثیری در مذاکرات وین دارد یا خیر، گفت: اگر روسیه بتواند به تمام خواسته‌هایش مثل گرفتن اوکراین است برسد، فضای بین‌الملل تغییر کرده و جابه‌جایی قدرت به وجود خواهد آمد. اگر این فضا به وجود بیاید، چین هم می‌تواند به تایوان حمله کند و در دو ساعت آن را بگیرد اما با توجه به اینکه قدرت چین در محور اقتصاد است، اگر این اتفاق بیافتد، ضرر خواهد کرد و بازارهای خود را از دست خواهد داد. به همین دلیل چین در منطقه خود با زیرکی بیشتری عمل می‌کند. اما قدرت روسیه در نیروهای نظامی او خلاصه می‌شود و همین دلیل چیزی را هم از دست نمی‌دهد.

وی افزود: این اتفاق می‌تواند در برجام هم اثراتی داشته باشد. امروز برجام فراموش شده و موج حمله به شکلی شده که همه دنیا را تحت تاثیر خود قرار داده است. از طرفی آمریکا به روسیه در برجام نیاز دارد، اما اینکه چقدر این موضوع تاثیرگذار باشد خیلی قابل پیش‌بینی نیست. پوتین دیگر نمی‌تواند جلوی مذاکرات را بگیرد چون اینجا حوزه استحفاظی غرب است و حتی به نفع ما هم نیست که مقهور روسیه شویم. به همین دلیل احساس می‌کنم این اتفاق در برجام تاثیرگذار خواهد بود اما عمیق و سرنوشت‌ساز نیست.  

بیگدلی گفت: متاسفانه سیاست حمایت از شرق که در دولت سیزدهم به وجود آمده باعث شد تا گرایش چپ‌گرایانه در جامعه حاکم شود. چون ما از آمریکا بریده‌ایم، تنها امید ما شرق است درحالی که شرق و به ویژه روسیه هیچ کاری برای اقتصاد ما انجام ندادند تا یک وضعیت مطلوبی ایجاد شود.

وی افزود: آن‌ها به این شکل با مهره‌های شطرنج بازی می‌کنند و نتیجه‌ای هم برای ما نخواهد داشت. پوتین کسی نیست که آدم بخواهد به آن تکیه کند. روسیه رفتارهایی در سیاست‌های منطقه‌ای و بین‌المللی‌اش دارد که مثل آمریکا پای شرکا و رفقایش نمی‌ایستد. هدف روسیه فقط کسب منافع بیشتر است.