این کتاب که «تاریخ وارداپت آریستاکس لاستیورتسی درباره آن‌چه از اقوام بیگانه پیرامون بر ما فرود آمد» نام دارد، وقایع قرن یازدهم میلادی را پوشش می‌دهد. قرنی خون‌بار برای ارامنه. رویدادهای مهم این دوره تاریخی در کتاب عبارتند از: برافتادن حکومت مستقل ارمنستان به دست بیزانس (1045 میلادی)، حمله ترکان سلجوقی به ارمنستان و ورود ترکان به آسیای صغیر (1048 میلادی) و جنگ سرنوشت‌ساز سلطان آلپ ارسلان سلجوقی با امپراتور روم شرقی دیوژنوس (1071 میلادی)

آریستاکس خود در این دوره زمانی زیسته و اتفاقات تاریخی را تجربه کرده است. درباره او در قرن نوزدهم گفته‌اند: «آریستاکس قلمی بی‌همتا دارد، با زبانی ساده و برازنده می‌نویسد، کم‌گو است و به جزئیات نمی‌پردازد، فردی میهن‌پرست و زودرنج است که بسیار می‌گرید و می‌گریاند.» علاوه بر این‌ها او مسیحی معتقدی است و نیروی محرکه تاریخ را مشیت الهی می‌داند و هدفش از نوشتن کتاب را اینطور شرح داده است: «این همه را بهر آن ارائه کردیم که بخوانید و بدانید که جمله بلاهایی که بر ما روی داد از گناهان ما بود، تا ما را بنگرید و از خداوند بهراسید و بترسید، از هیبت نیرویش بلرزید و پیشاپیش با اعتراف و توبه بلاها را باز دارید، نه آن که پس از آمدنش به رویارویی برخیزید»

کتاب آریستاکس علاوه بر ارزش آن به عنوان یک کتاب تاریخ، از ارزش ادبی بالایی هم در نثر ارمنی کهن برخوردار است. این کتاب اولین بار در 1844 در ونیز به همت انجمن مخیتاریان به چاپ رسید و نسخه‌های خطی متعددی از آن باقی مانده است