سلما کویومجیان (۱۹۹۰ – ۱۹۰۷) باستان‌ شناس ارمنی ‌تبار اهل بلغارستان بود که از سال ۱۳۱۴ ساکن ایران شد. او رئیس کتابخانه موزه ملی ایران بود و همزمان ماموریت‌های مهم باستان ‌شناسی در ایران انجام می‌ داد.

 

خانواده او از سه سالگی به سوئیس، انگلستان و فرانسه سفر کردند. سلما ۱۰ سال را در سوئیس گذراند، ۱۰ سال در فرانسه و ۲ سال ساکن انگلستان بود. در این کشورها در زمینه‌های مختلفی تحصیل کرد اما مهم‌ترین آنها لیسانس باستان‌شناسی از مدرسه لوور پاریس، و دیپلم تدریس زبان انگلیسی در سوئیس بود. پدر سلما، واغارشاک و مادرش، آرسینـه، که اصالتاً از ارمنـیان قارص در ترکیه ( ارمنستان غربی) بودند، در قسطنطنیه یعنی استانبول امروزی زندگـی می‌کردند. آنها نیـز همچون هزاران ارمنی از ترس جـان و رهایی از کشتارهای ارمنـیان در امپـراتوری عثمانـی، در ۱۸۹۲م، به بلغـارستـان و سپس به دیگر کشورهای اروپایی مهاجرت کردند.

 

سلما که تحصیلات عالیه مدرسه هنرهای تزئینی دانشکده سوربن، مدرسه لوور و مؤسسه باستان‌ شناسی پاریس را گذرانده بود، به مدت ۴ سال یکی از سه منشی انجمن مطالعات ایرانی و هنر ایران در فرانسه بود. او در همین دوران، در سال ۱۳۱۴ خورشیدی با محسن مقدم، نقاش و باستان ‌شناس ایرانی آشنا شد و ازدواج کرد. محسن و سلما در همان سال به ایران بازگشتند و در خانه پدری محسن در تهران ساکن شدند. خانه پدری همان خانه‌ای است که امروزه با نام موزه مقدم شناخته می‌شود.

 

 

او درباره زندگی مشترکش با سلما نوشته: « ۱۸ اوت ۱۹۳۶، به تهران رسیده و در هتل فردوسی مستقر می‌شویم. فردای آن روز به خانه رفته و سلما را به مادرم که با گرمی از وی استقبال می‌کند، معرفی می‌کنم. از آن پس، وی صاحب مادرشوهر می‌شود، تنها هدیه‌ای که توانستم به او دهم! و اما درباره مسکن، امکان نداشت که سلما با مادرم زندگی کند. با توجه به خلق ‌وخوی مادرم، خود نمی‌ توانستم با وی زندگی کنم. ساده ‌ترین راه این بود که در خانه بزرگم مستقر شویم و از اجاره آن صرف ‌نظر کنیم. خانه بزرگی که در جلوی آن حیاط خدمه قرار داشت و مادرم بعدا آن را به خانه اربابی تغییر و اجاره داده بود. ازآنجا‌که مستاجرش را مرخص کرده بود، انتخاب بین این خانه و خانه خودش را به من واگذار کرد. خانه بزرگی را که وی در طول ۳۳ سال در آن زندگی کرده بود، انتخاب کردم. او هم به زندگی در خانه دیگر رضایت داد. منطقی بود. مادران تنها زندگی می‌کنند و تنهایی را ترجیح می‌دهند. ما دو نفر بودیم و با توجه به موقعیتمان در آینده، رفت و آمد داشتیم. مادر می‌گفت: «آن طور که می‌بایست، در خرج عروسی سهیم نبودم، در عوض خانه را دادم.» بعدتر به‌عنوان بازرس فنی اداره باستان‌شناسی، با قراردادی موقت، انتخاب شدم، با دستمزد ۲۰۰ تومان در ماه که موقعیتی ممتاز و استثنایی به ‌شمار می‌رفت. معمولا تازه ‌کارها، باید به یک‌ چهارم این مبلغ اکتفا می‌کردند. سلما با همان عنوان منصوب شد؛ اما با دستمزدی کمتر. وی اولین زن در ایران بود که به این سمت می‌رسید.»

او و همسرش محسن مقدم موفق به دریافت نشان لژیون دو نور از دولت فرانسه شده اند.

 

سلما سال های طولانی نیز ریاست کتابخانه ی موزه ملی ایران را عهده دار شده است. او با حفظ سمت خود در کتابخانه موزه ایران باستان مأموریت‌های مهمی را در زمینه باستان ‌شناسی به انجام رساند و لیاقت و کاردانی خود را اثبات کرد. از آن میان می‌توان به برگزاری نمایشگاه هفت هزار سال هنر ایران در پاریس، در ۱۹۶۱م و شرکت در همایش جهانی موزه ‌داران در توکیو در سمت نماینده ایران در همان سال (۱۹۶۱م) اشاره کرد. 

سلما در ۱۳۴۵ ش. از وزارت فرهنگ و هنر بازنشسته ودر دوران بازنشستگی، درکتابخانه موزه مجلس مشغول به کار شد.

 

 

سلما کویومجیان در۱۶ تیـر ۱۳۶۹ ش.، چهار سال پس از مـرگ همسـرش، در83 سالگی درگذشت و در آرامستان ارمنیان تهران به خاک سپرده شد.