به گزارش سرویس ترجمه شفقنا، به نقل از وبگاه عنب بلدی، در 25 آوریل، وزرای دفاع و روسای سرویس‌های اطلاعاتی روسیه، ترکیه، سوریه و ایران در مسکو دیدار کردند تا در تلاشی به رهبری «کرملین» برای بازگرداندن روابط دیپلماتیک بین آنکارا و دمشق پس از سال‌ها تیرگی روابط سهیم باشند.
علیرغم قصد مشترک همه طرف‌ها برای ادامه رایزنی‌ها، نتیجه مذاکرات چهارجانبه که در پایتخت روسیه برگزار شد همچنان نامشخص است و واضح است که ترکیه و سوریه همچنان با موانع زیادی روبرو هستند که باید قبل از دستیابی به توافق رضایت بخش متقابل بر آن‌ها فائق آیند.
از سوی دیگر، دولت سوریه خروج ترکیه از شمال این کشور و پایان دادن به حمایت آنکارا از مخالفان سوری را عناصر کلیدی در هرگونه معامله احتمالی با آنکارا می‌داند.
در این راستا به گفته کیارا لووتی، پژوهشگر موسسه ایتالیایی سیاست بین‌الملل، روسیه به جد همواره به دنبال عادی‌سازی روابط بین سوریه و ترکیه بوده است که هر دو از شرکای استراتژیک مسکو هستند.
او در مقاله‌ای توضیح داد که اگر دو کشور روابط خود را احیا کنند، این اتفاق به روایت کرملین کمک خواهد کرد که روسیه در تلاش است تا به آن‌چه که به یک درگیری بین‌المللی تبدیل شده است پایان دهد. علاوه بر این، میانجیگری موفق روسیه، جایگاه دیپلماتیک ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه در نزد کشورهای منطقه را افزایش داده و از این رو مسکو می‌تواند از کاهش تنش‌های منطقه‌ای منتفع شود.
همچنین به گفته لووتی، روابط سوریه و ترکیه عموماً به دلایل لجستیکی از سوی روسیه مطلوب تلقی می‌شود، چرا مقادیر زیادی تدارکات از دریای سیاه از طریق تنگه بسفر برای نیروهای روسی حاضر در سوریه ارسال می‌شود.
اما اینکه روسیه تا چه میزان می‌تواند به این میانجیگری ادامه دهد، به غلبه بر تعدادی موانع از جمله حضور نظامی ترکیه در شمال غرب سوریه بستگی دارد به طوریکه دولت بشار اسد ادامه گفت‌و‌گوها را به خروج این نظامیان از خاک سوریه منوط کرده است.
اما «فهیم تاشکین» رزنامه‌نگاری ترکیه‌ای نظر دیگری دارد. به عقیده او تلاش روسیه برای بهبود روابط ترکیه و سوریه، می‌تواند یک هدیه انتخاباتی برای اردوغان باشد، چیزی که بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه آن را نمی‌پسندد. در این راستا رسانه‌های ترکیه در 22 دسامبر 2022 گزارش دادند که «حزب جمهوری خلق» به رهبری «کمال قلیچدار اوغلو» و رقیب اصلی اردوغان با ارسال «پیام محرمانه‌ای» به بشار اسد گفته است که در صورت پیروزی در انتخابات ترکیه حاضر است به دولت سوریه امتیاز بدهد.
در این راستا «سرکیس کاسارچیان» روزنامه‌نگار ارمنی-سوری حامی دولت سوریه در وبسایت هابر 7 ترکیه نوشته است که حزب جمهوری خلق به بشار اسد گفته است که حاضر است در صورت پیروزی در انتخابات به سوریه غرامت بدهد و از برخی خواسته‌ها عقب‌نشینی کند.
یوری ماواچف، رئیس مرکز مطالعات «ترکیه جدید» نیز در مصاحبه با بی‌بی‌سی ترکیه گفت: بقای اردوغان برای مقامات روسی به معنای توانایی پیش‌بینی حرکات ترکیه و حفظ وضعیت موجود است. اما اگر کمال قیلیچداراوغلو یا هر نامزد اپوزیسیون دیگری پیروز شود، این به معنای مشکلات بزرگی برای کرملین خواهد بود.
ماواچف افزود : «واضح است که پوتین نمی‌خواهد با رئیس‌جمهوری غیر از اردوغان معامله کند و مهم‌ترین دلیل آن، این است که اردوغان و پوتین زبان همدیگر را می‌فهمند».
عنب بلدی در ادامه مقاله خود نوشت که انتظار می‌رود انتخابات ترکیه نقطه عطفی تعیین کننده در تاریخ این کشور باشد و می تواند تاثیر قابل توجهی بر آینده سوریه، به ویژه شمال غرب سوریه، جایی که ترکیه نفوذ زیادی دارد، داشته باشد.
رئیس جمهور ترکیه با وارد شدن به مذاکره با بشار اسد تلاش کرد تا کنترل پرونده سوریه را دوباره به دست بگیرد، اما در آخرین سفر اسد به روسیه در ماه مارس گذشته او چندین درخواست برای عادی سازی روابط با آنکارا از جمله خروج نیروهای ترکیه از شمال غرب سوریه مطرح کرد.
در این میان به عقیده «فارس حلبی» پژوهشگر امور سوریه در مؤسسه الشرق‌الاوسط، در حالی که دولت کنونی ترکیه تلاش دارد با دولت سوریه ارتباط برقرار کند، دولت سوریه چندان عجله‌ای برای این کار ندارد و سعی دارد خود را طرف قوی مذاکرات نشان دهد و هیچ علاقه‌ای ندارد که به اردوغان یک «هدیه انتخاباتی» بدهد.
فارس حلبی در ادامه معتقد است که صرف‌نظر از نتایج انتخابات ترکیه، چند سناریوی محتمل در ارتباط با رفتار ترکیه در شمال غرب سوریه مطرح است.
سناریوی اول شامل حفظ وضعیت موجود در منطقه است. به طوریکه بعید است که دولت جدید دست به تغییرات عمده‌ای بزند.
سناریوی دوم: در این سناریو ترکیه دست به عقب‌نشینی جزئی می‌زند و به دنبال تشکیل هیئت حاکمه در شمال غرب سوریه است.
سناریوی سوم: این سناریو شامل تغییر کامل سیاست ترکیه است، انتظار می‌رود ترکیه بدون توجه به جهت‌گیری سیاسی دولت (هر دولتی که سر کار باشد)، به تلاش‌های خود برای بهبود روابط با دولت سوریه ادامه دهد.
به عقیده حلبی سناریوی سوم منجر به پایان تنش تا مدت زمان طولانی می‌شود و تأثیرات زیادی بر امنیت، اقتصاد و گروههای مسلح شمال غرب سوریه خواهد گذاشت.
اپوزیسیون ترکیه چه می‌خواهد؟
ائتلاف «ملت» که بزرگترین اتحاد مخالفان ترکیه است، برنامه انتخاباتی خود را اعلام کرد که شامل بهبود روابط ترکیه با اتحادیه اروپا، گسترش نقش ترکیه در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و بازگشت ترکیه به اردوگاه غربی است.
همچنین مخالفان دولت ترکیه متعهد شده‌اند که طی دو سال آینده آوارگان سوری در ترکیه را بازگردانند و ضمن عادی‌سازی روابط با دولت سوریه، سفارت ترکیه در دمشق را نیز بازگشایی کنند. مواردی که آمریکا و اتحادیه اروپا با آن مخالف هستند.
با این حال فارس حلبی، معتقد است که در صورت پیروزی اپوزیسیون در انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه، آن‌ها مجبور خواهند شد تا با واقعیت نقش ترکیه در شمال غرب سوریه و امکان آغاز دوباره درگیری‌ها و موضوع پناهندگان کنار بیایند که آن‌ها مجبور می‌کند نتوانند وعده‌های انتخاباتی خود را عملی کنند.
به عقیده او مخالفان اردوغان در صورت پیروزی، اقدام به عقب‌نشینی جزئی از سوریه همراه با تأمین امنیت مرزها و همچنین عمل به یکی از مهم‌ترین وعده‌های انتخاباتی خود که بازگشت آوارگان است، خواهند کرد.
به گفته حلبی، دولت جدید ترکیه با گروههای مورد حمایت آنکارا در شمال غرب سوریه رابطه خواهد داشت و هدف آن افزایش نفوذ گروههای کمتر افراطی است و در عین حال، روابط خود را با دولت سوریه و نیروهای آن حفظ خواهد کرد. یعنی مانند نیروهای حافظ صلح عمل خواهد کرد که ممکن است قدرت‌های عربی یا منطقه‌ای را دعوت کنند تا به نیروهای ترکیه در شمال غربی سوریه بپیوندند.
این پژوهشکر امور سوریه در مؤسسه الشرق الاوسط افزود: «اپوزیسیون دولت ترکیه در صورت پیروزی در انتخابات قصد ماندن در سوریه را ندارد، اما تضمین‌های امنیتی و سازوکاری برای بازگشت آوارگان قبل از خروج می‌خواهد، شرایطی که احتمالاً دولت اسد با آن موافقت خواهد کرد».
اخبار مرتبط
