سدسازی ترکیه در مسیر انرژی ایران
این نکتهای است که احسان موحدیان، کارشناس مسائل قفقاز، به ایلنا گفته و درباره تبعات نهاییشدن دالان زنگزور بر مبادلات انرژی ایران توضیح داده است: هنوز پروژه نهایی نشده و تأثیر اجرائیشدن آن بستگی به این دارد که چقدر ما کنشگری فعال داشته باشیم و از این وضعیت منفعل فعلی خارج شویم و اجازه ندهیم منافع اقتصادی، سیاسی و امنیتی کشور به خطر بیفتد. اگر ما با همین رویه منفعل ادامه دهیم، در آینده منافعمان به خطر میافتد. امروز شاهدیم که اردوغان مطلبی را در این خصوص عنوان کرده اما در وزارت خارجه ایران هیچ واکنشی نداریم و سکوت کردهایم، در صورتی که دستاندازی آشکاری را به منافع ایران شاهدیم و سکوت ایران نشانه خوبی نیست، دلیل آن این است که هنوز درک دقیقی از مسائل وجود ندارد.
او افزود: اکنون ترکیه تلاش میکند منافع ما را به خطر بیندازد یعنی سعی میکند کریدور ترانسخزر یا میانی را به عنوان یک مسیر انتقال کالا و انرژی تثبیت کند و نکته مهم اینکه مسیر این کریدور یک مسیر مشخص است. ترکیه یک مسیر موازی از مسیر چین تا اروپا که از کاسپین و گرجستان عبور کرده و از طریق خطآهن تفلیس-باکو تا ترکیه را در اختیار دارد اما اصرار دارد یک مسیر موازی خطآهن و خط لوله را هم از جنوب و دقیقا از لب مرز ایران و ارمنستان ایجاد کند، بهطوریکه حتی حاکمیت آن را هم به ارمنستان نمیدهد یعنی از خاک ارمنستان عبور میکند و خود ترکها تصمیم میگیرند چه کالایی و چه زمانی عبور دهند و اگر اتفاقی هم رخ دهد خودشان رسیدگی کنند، این نقض حاکمیت ملی یک کشور است و در درازمدت حاکمیت جنوب ارمنستان از ارمنستان خارج میشود، درواقع این موازیکاری با خط راهآهن نشان میدهد ترکیه فقط اهداف اقتصادی دنبال نمیکند بلکه در نظر دارد که ایران را دچار خفگی ژئوپلیتیک کند.
این کارشناس مسائل قفقاز گفت: ترکیه برای رقابت با کریدور شمال- جنوب ما هم برنامهای دارد، در هفتههای اخیر مقامات ترکیه سفری به عراق داشتند و بنا دارند یک کریدور موازی از فاو تا خاک ترکیه (مسیر توسعه) که شامل خط لوله و هم ریل و هم جاده برای انتقال کالا و انرژی است، احداث کنند که اگر راهاندازی شود میتواند کریدور شمال- جنوب ما را هم دچار اختلال کند، این خط هم رقیب ماست و بههرحال یک موازیکاری دیگر است که ترکیه دنبال میکند، اگر ترکیه بنا دارد با ایران رویه مبتنی بر همکاری را دنبال کند؛ میتوانست از مسیرهای راهآهن و ریلی داخل ایران استفاده کند مثلا ما راهآهن سرخس را از مرز ترکمنستان احداث کردیم، اگر ترکیه بنا نداشت ایران را دچار خطر ژئوپلیتیک کند، این همه اصرار نمیکرد که خط لوله انتقال گاز ترکمنستان را از دریای کاسپین عبور دهد، میتوانست از داخل خاک ایران عبور کند و از ترکیه به اروپا برود، چرا اصرا میکنند که از طریق ایران نباشد و از طریق باکو عبور کند؟ این هم در واقع یک رقابت است که تبدیل به رقابتی ناسالم میشود.
او تأکید کرد: ترکیه بنا دارد که ایران از مزیت ژئوپلیتیک و موقعیت جغرافیایی خود هیچ بهرهای نبرد؛ بنابراین مسیر موازی ایجاد میکند که به خفگی ژئوپلیتیک ایران منجر شود؛ یعنی بخشی از ماجرا اقتصادی است اما بخش عمده ماجرا هویتی، تمدنی و فرهنگی است، چون تمدن بزرگی که ما در ایران داریم تا آسیای میانه و قلب عراق و حتی ترکیه امتداد پیدا کرده و ترکیه در نظر دارد این دوران گذاری را که وجود دارد و باتوجه به کمشدن هژمونی آمریکا نقش بزرگتری برای خود تعریف کند و از قدرت منطقهای به قدرت نوظهور تبدیل شود و در این راستا باید ایران را در حوزه اقتصادی، فرهنگی و سیاسی محدود کند، در نظر دارد که مرز ایران و ارمنستان را از بین ببرد و جنوب ارمنستان را به کنترل خود درآورد و از این طریق به کشورهای آسیای میانه راه پیدا کرده و یک ائتلافی از سازمان کشورهای ترک ایجاد و در پیوند ناتو تعریف کند، همه اینها برای کاستن از قدرت نفوذ ایران در منطقه است اما متأسفانه ما به این موضوع توجه کافی نداریم و متوجه تغییرات ژئوپلیتیک و نظام بینالملل دنیا نیستیم و تلاش نمیکنیم روابط نزدیکتری با ارمنستان تعریف کنیم، با توجه به اینکه ما از ارمنستان در عمل حمایت نمیکنیم و تنها به لفظ بسنده کردهایم و حضور اقتصادی و سیاسی گستردهای با این کشور بهخصوص در جنوب نداشتهایم، بنابراین آنها هم نمیتوانند از حمایت ما مطمئن باشند، ضمن اینکه در این شرایط که روسیه هم همراهی کافی با ارمنستان ندارد ناخودآگاه به کشورهای آمریکایی و اروپا متمایل میشوند و تلاش میکنند برای ایجاد شرایط باثبات به این سمت بروند. درهرحال ما باید در راستای تأمین منافع خودمان همراهی و نزدیکی بیشتری با ارمنستان داشته باشیم تا در کشورهای همسایگی ما نفوذ اتفاق نیفتد.
اخبار مرتبط
یکه تازی علی اف در اوراسیا/ پایان تراژدی آذربایجان و ارمنستان
اقتصادنیوز: به باور ناظران انتخاب آذربایجان به عنوان میزبان بعدی نشست آب و هوایی «کاپ» و عقب نشینی ارمنستان از خواست خود در کنار مولفه هایی چون توافق دو بازیگر در باب آزادی زندانی ها، نشان از آن دارد که صلح احتمالی در منطقه قفقاز و قره باغ در دست است. این در حالی است که آذربایجان در حال تبدیل شدن به قدرتی نوظهور در آسیای میانه است.
شوک به کمپین ترامپ
تصمیم دادگاه عالی کلرادو مبنی بر ردصلاحیت دونالد ترامپ، رئیسجمهوری سابق آمریکا از شرکت در انتخابات مقدماتی این ایالت، واکنش شدید اعضای کنگره در هر دو حزب را برانگیخت. دادگاه عالی کلرادو حکم داد که دونالد ترامپ واجد شرایط حضور در انتخابات مقدماتی این ایالت نیست. این حکم با چهار رأی موافق در مقابل سه رأی مخالف صادر شد و کلرادو را به اولین و فعلا تنها ایالتی تبدیل میکند که ترامپ را از حضور در انتخابات مقدماتی ایالت منع میکند.
کشتی های تجاری فرزند و دوستان اردوغان در راه اسرائیل
بیشتر ترکهایی که روابط گستردۀ تجاری با اسرائیل دارند، از نزدیکان اردوغان و حزب «عدالت و توسعه» هستند. متین جهان، نام بعضی از بازرگانان و سرمایه داران ترک را که با اسرائیل داد و ستد گستردۀ تجاری دارند افشا کرده است. احمد بوراک اردوغان، پسر ارشد رجب طیب اردوغان، صاحب شرکت دریایی «مانتا دنیزجیلیک»، و اِرکان ییلدیریم، پسر نخست وزیر پیشین ترکیه، در صدر فهرست آن بازرگانان و سرمایه داران قرار دارند.
سفر وزیر دفاع آمریکا به اسرائیل؛ حمایتی یا هشدارآمیز؟
وزیر دفاع آمریکا با همتا و نخست وزیر اسرائیلی دیدار کرد و هر چند طرفین تلاش کردند اختلافات را پنهان کنند اما سخنان آنان به خوبی گویای واقعیت ناگوار برای اسرائیل بود.
پس لرزه اتحاد جنینی روسیه و چین
اتحاد چین و روسیه امروز برای ایالات متحده پر هزینه تر شده، بالاخص آن که این کشور بیش از هر زمان متمرکز بر خاورمیانه شده و همین گزاره می تواند مقدمه ای برای ماجراجویی چین در تایوان شود، رخدادی که جهان را یک گام دیگر به جنگ سوم نزدیک تر خواهد کرد.
ایروان در جستجوی متحدی قابل اعتماد
عدم حمایت روسیه از ارمنستان در بحران قره باغ علاوه بر اینکه باعث سردی روابط ایروان و مسکو شده است، برگ برنده ای در اختیار غرب قرار داده است تا به تقویت و ثبیت جای پای خود در قفقاز بپردازد.