دیپلماسی ایرانی: طی روزهای گذشته جمهوری آذربایجان به فشارهای سیاسی و نظامی خود سرعت قابل توجهی بخشیده است. در حوزه سیاسی وزیر امورخارجه آذربایجان ضمن تهدید چند باره ارمنستان عنوان داشت «اگر ارمنستان به رویکرد غیرسازنده خود در پروژه کریدور زنگزور ادامه دهد، باکو پلن B خود را برای افتتاح این کریدور دنبال خواهد کرد. آذربایجان با اجرای پلن B به فعالیت خود در این مسیر ادامه خواهد داد، برای ما این پروژه حتی بدون مشارکت ارمنستان اجرا می شود اما در این صورت به سادگی از لیست ذینفعان خارج می شود.» در حوزه نظامی نیز شواهد زیادی وجود دارد که جمهوری آذربایجان در حال تشدید آمادگی رزمی خود در منطقه است. در روزهای اخیر موارد زیادی از فیلم های ویدئویی مربوط به جابه جایی یگان های نظامی و تسلیحات و تجهیزات ارتش آذربایجان و بسیج نیروها و آمادگی رزمی آنها منتشر شده است. اکثر گزارش‌ها از فعالیت شدید نیروی هوایی باکو برای جابه‌جایی ادوات و نیروهای پیاده نظام در مرز ارمنستان حکایت دارد. همچنین رصد هواپیماهای باری از مقصد مناطق اشغالی نیز حکایت از جابه جایی تسلیحات به نقاط مختلف جمهوری آذربایجان دارد. در عرض ۳ هفته، ۴ پرواز ترابری توسط ایلیوشین IL-۷۶TD خطوط هوایی راه ابریشم با رجیستری ۴K-AZ۴۰ جمهوری آذربایجان به مقصد اسرائیل انجام شده است، خطوط هوایی راه ابریشم در زمان جنگ دوم قره‌باغ نیز اصلی‌ترین خط لجستیک هوایی باکو برای تأمین تسلیحات از اسرائیل بود. دو پرواز در روزهای ۱۵ و ۲۹ ماه آگوست و دو پرواز دیگر در روزهای ۱ و ۲  سپتامبر (چند روز پیش و همزمان با آغاز تحرکات ارتش باکو) انجام شده، مقصد هر ۴ پرواز پایگاه هوایی عوودا اسرائیل در ۶۰ کیلومتری شهر ایلات بوده است.

در میانه کشاکش های آذری ها، سفر وزیر امور خارجه جدید ترکیه به تهران و دیدارش با مقامات جمهوری اسلامی ایران حاوی نکاتی بود که نباید به سادگی از آن گذشت. هرچند دیدگاه جمهوری اسلامی ایران و خطوط قرمز ایران در خصوص تحولات منطقه پیشتر توسط مقام معظم رهبری و رئیس جمهوری محترم به صورت شفاف بیان شده اما نباید از این نکته غفلت کرد که مباحث طرح شده توسط هاکان فیدان در ادامه مباحثی است که رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در ابتدای تابستان جاری در دیدار با الهام علیف، رئیس جمهوری آذربایجان طرح کرده و در آنجا به صراحت بیان کرده بود که «گشایش کریدور زنگزور مسئله‌ای با ایران است نه ارمنستان و رویکرد ایران در این ارتباط هم جمهوری آذربایجان و هم ترکیه را ناراحت می‌کند.»

به نظر می رسد علیف گرفتار یک خطای شناختی نسبت به قدرت بازیگری جمهوری اسلامی ایران در خصوص تحولات منطقه ارس شمالی است. ترکیه، ناتو و رژیم صهیونیستی که در پشت سر علیف او را دچار این وضعیت کرده اند به دنبال اجرای یک سناریوی تکراری هستند و آن هم تبدیل آذربایجان برای ایران به سان اوکراین برای روسیه به عنوان یک سرعت گیر و زخم چرکین. اما نکته ای که این بازیگران از آن غفلت کرده اند قدرت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران و نفوذ معنوی ایران در بین مردم آذربایجان است. موضوعی که هرچند طی سال های اخیر به زور و اجبار حاکمان باکو در کمرنگ جلوه دادن آن سعی شده اما امری غیر قابل کتمان است. موضوعی که در صورت ادامه روند غلط باکو در آینده ای نزدیک سبب ساز تحولات اجتماعی و سیاسی شگرفی در این کشور خواهد شد.