اخیرا رجب طیب اردوغان درباره‌ی ایران اظهاراتی داشته است که مبتنی بر همین مبنا باید با این اظهارات با شک و تردید رو به رو شد. اردوغان مدعی شده که ایران اعلام آمادگی کرده است که کریدور زنگه‌زور از خاک ایران عبور کرده و به نوعی جایگزین ارمنستان شود. به نظر می‌رسد که اردوغان با این اعلام تلاش داشته است که دولتمردان ارمنستان را که طی سه سال گذشته بخش‌هایی از بندهای آتش بس را اجرایی نکردند وادار کند که هر چه سریع‌تر به این موضوع تن دهند.   البته می‌دانیم که جمهوری آذربایجان هم در برخی از این بخش‌ها به خصوص در حوزه خط اتصال نخجوان و خاک جمهوری آذربایجان زیاده‌خواهی‌هایی داشته است. مثلا اینکه علی‌رغم اینکه درتوافق‌نامه آتش‌بس ذکر شده که خطوط اتصالی آهن و جاده باید بین دو طرف برقرار شود اما باکو با زیاده‌خواهی به دنبال ایجاد کریدور است. یعنی علاوه بر گرفتن خطوط اتصالی، به دنبال تسلط بر آن منطقه، گماردن نیروهای نظامی و سیاسی خود در آن جاده است. قصد جمهوری آذربایجان این است که بتواند علاوه بر به دست گرفتن ترانزیت آن منطقه، هیچ عوارضی هم به طرف ارمنی پرداخت نکرده و به تدریج زمینه تصاحب آن منطقه را فراهم کند. همانطور که در سخنان الهام علی‌اف هم بارها شنیده‌ایم که از ارمنستان و به خصوص جنوب آن به عنوان آذربایجان غربی و زنگه‌زور یاد کرده است که زمانی باید به خاک آذربایجان برگردد. بنابراین ادعای ارضی آذربایجان مشمول خاک ارمنستان می‌شود و همین موضوع باعث می‌شود که ارمنستان تا جای ممکن تلاش کند که مانع تسلط جمهوری آذربایجان در این منطقه شود. در سه سال گذشته آذربایجان و ترکیه علی‌رغم اقداماتی که در این زمینه انجام دادند ولی نتوانستد ارمنستان را وادار به تمکین به خواسته‌های خود کنند.

اکنون هم به نظر می‌رسد که این آخرین تلاش‌های سیاسی آذربایجان و ترکیه باشد برای اینکه نیکول پاشینیان را مجبور کنند به بخشی از خواسته‌های آنان تن دهد. موضوع جایگزینی ایران می‌تواند به پاشینیان هشداری باشد مبنی بر اینکه گذر جاده ترانزیتی از ایران می‌توان همه چیز را برای ارمنستان پایان دهد. به عبارت دیگر به نظر می‌رسد که تلاش ترکیه بر این است که پاشینیان تلاش کند که با دادن امتیازاتی این مسیر را در خاک خود نگه دارد. با این حال ذکر این نکته هم ضرورتی است که همه انگیزه ایروان و پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان در ایجاد خطوط مواصلاتی استفاده از مزایای اقتصادی آن و گرفتن عوارض از ترانزیتی است که از شرق به غرب خواهد رفت. بنابراین اگر ارمنستان از این امتیاز محروم شود شاید چندان برایش فرق نکند که این مسیر از ایران بگذرد.

موضوع دوم بحث سیادت و حاکمیت ارمنستان بر خاک آن منطقه است که ارمنستان به آن تن نخواهد داد. ترکیه و آذربایجان می‌خواهند نیروهای نظامی و اداری آذربایجان بر کریدور زنگه‌زور مسلط باشد. در واقع در ابتدا تلاش می‌کنند خودشان بر این منطقه مسلط باشند و امنیت آن را تامین کنند و اگر زورشان نرسید نیروهای حافظ روسی بر آن مسلط شوند. دولتمردان ایرانی هم به خوبی خبر دارند که اردوغان تلاش می‌کند که از کارت ایران برای رسیدن به اهداف خود استفاده کند و بر همین اساس بر خلاف اظهارات اردوغان شاهد بودیم که تهران بر سیاست خود مبتنی بر سیاست عدم تغییر مرزها و وضعیت ژئوپلیتیکی کشور تاکید کرد. واقعیت این است که ایران مایل است یکی از شاخه‌های کریدورشمال از خاک ایران عبور کند که بتواند از مزایای اقتصادی و ترانزیتی آن استفاده کرده و با راهبرد غرب برای انزوای ترانزیتی ایران مقابله کند.